ဆောင်းပါး

⁨”အထွေထွေစစ်ဆင်ရေး နီးပြီလား” – သတင်းသုံးသပ်ချက်​ဆောင်းပါး – ■ ကျော်​​ဇောခိုင် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရရဲ့ အသံလွှင့်ဌာနဖြစ်တဲ့ PVTV နဲ့ တွေ့ဆုံခန်းမှာ NUG ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးက တော်လှန်ရေး အလှည့်အပြောင်းဖြစ်ဖို့ အထွေထွေထိုးစစ်ကို မဖြစ်မနေလုပ်ဖို့ လိုအပ်တယ်၊ အထွေထွေထိုးစစ်ဆိုတာ တနိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ တပြည်လုံးမှာ ဟန်ချက်ညီညီ ထိုးစစ်ဆင်ဖို့ဖြစ်တယ်လို့ ပြောကြားသွားခဲ့တယ်။ အင်တာဗျူးမှာဖြေသွားတဲ့ တပြည်လုံးမှာ ဟန်ချက်ညီညီဆိုတဲ့ စကားစုကိုကြည့်ရင် တပြည်လုံး ဆိုတဲ့သဘောကို ပထဝီနိုင်ငံရေးနဲ့ ထင်ဟပ်နားလည်ဖို့လိုပြီး ဟန်ချက်ညီညီ ဆိုတဲ့သဘောကို […]

‘စစ်အနိဋ္ဌာရုံ မြင်ကွင်းများ (၆)’ ထွင် မှတ်မိကြသေးရဲ့လားတော့မသိ။ မြင်မိ၊ ဖတ်မိခဲ့ကြသေးရဲ့လားတော့မသိ။ February 2025 တုန်းက The Irrawaddy သတင်းဌာနကြီးတွင် ”အညာဒူဘိုင်း၏ နောက်ကွယ်” ဟု ခေါင်းစဥ်တပ်ထားသော ဆောင်းပါးတပုဒ် တက်လာခဲ့သည်။ ဆောင်းပါးရှင်အမည်မှာ ”May” ဟု တပ်ထားသည်။ တိုက်ဆိုင်မှုလားတော့ မပြောတတ်ပါ။ ထိုအညာဒူဘိုင်း၏နောက်ကွယ်နှင့် ပတ်သက်သော ဆောင်းပါးတက်လာပြီးနောက်ပိုင်း စစ်အနိဋ္ဌာရုံ မြင်ကွင်းများကို ကျွန်ုပ်တို့ အညာဒေသတွင် မြင်တွေ့ခဲ့၊ ကြုံတွေ့ခဲ့ကြရပါသည်။ ကျွန်ုပ်၏ […]

‘ထိုင်းစစ်တပ်က အာဏာထပ်သိမ်းဦးမလား. . . ?’ ဘုန်းမောင် လက်ရှိဖြစ်ပွားနေတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံနဲ့ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံကြား နယ်စပ်ပြဿနာက ဘန်ကောက်မှာရှိတဲ့ အရပ် သားအစိုးရထက် ထိုင်းစစ်တပ်ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့အာဏာကို ပိုပြီး ခိုင်မာလာစေခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၃၁ ခုနှစ်ကစပြီး ထိုင်းနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းမှု အနည်းဆုံး ၁၂ ကြိမ်ကြုံခဲ့ရပြီး၊ စစ်တပ်က ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံ‌ရေးအခန်းကဏ္ဍမှာ အင်အားကြီးအဖွဲ့အစည်းအဖြစ် တည်ရှိနေခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တုန်းက ထိုင်း စစ်တပ်က နိုင်ငံတော်အာဏာ သိမ်းယူခဲ့ပါတယ်။ ပရာယွတ် ချန်-အိုချာ […]

“စီးပွားရေးက ဖိအားပေးထားတဲ့ စိနနိုင်ငံရေး” – သတင်းသုံးသပ်ချက်​ဆောင်းပါး – ■ ကျော်​​ဇောခိုင် စက်တင်ဘာ ၃ ရက်နေ့က‌ ဘေဂျင်းမှာ ဂျပန်ကျူးကျော်စစ် (၁၉၃၁-၄၅) ကို အောင်မြင်တဲ့ တရုတ်ခုခံစစ် နှစ် ၈၀ ပြည့် အခမ်းအနားကို ကျင်းပခဲ့တယ်။ ရှီကျင်းပင်က သူ့ရဲ့မိန့်ခွန်းမှာ ဒီအောင်မြင်မှုဟာ သမိုင်းရဲ့ ကြီးမားတဲ့ အလှည့်အပြောင်းတခုဖြစ်တယ်၊ ဒုက္ခပေါင်းစုံနဲ့ တွင်းဆုံးကျနေတဲ့ တရုတ်ပြည်အတွက် အားသစ်လောင်း ပြန်လည်ရှင်သန်နိုင်တဲ့ ခရီးအစကို တွန်းပို့နိုင်ခဲ့သလို […]

‘တရုတ်လောဘကြောင့် ပျက်စီးသွားတဲ့ အရှေ့တောင်အာရှ’ – ဇာတ်သိမ်းပိုင်း ဘုန်းမောင် ‘အမြတ်အစွန်းအတွက် ပေးဆပ်ရမယ့်တန်ဖိုး’ သယံဇာတအရင်းအမြစ်ပေါ်ထားတဲ့ လောဘကြောင့် မြန်မာနဲ့မဲခေါင်မြစ်ဝှမ်း‌ဒေသတွေမှာ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ဆောင်ရွက်မှုတွေက ဇာတ်လမ်းတပုဒ်လုံးရဲ့ အစွန်းထွက် အစိတ်အပိုင်းတခုလောက်သာရှိပါတယ်။ “တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွေဆိုတာက သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဖြစ်တဲ့ မြေ၊ လေနဲ့ရေ အပေါ်မှာ တန်ဖိုး အကြီးမားဆုံးပေးဆပ်ပြီးမှရလာတဲ့ အရာတွေသာဖြစ်တယ်”လို့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြား‌ရေးဝန်ကြီးဟောင်း မိုက်ကယ် ပွန်ပီယို က ၂၀၂၀ ခုနှစ်တုန်းက ပြောခဲ့ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့မြေရှား‌ဈေးကွက်မှာ တရုတ်ရဲ့တင်ပို့မှုက ၂၀၂၀ […]

“အနောက်ဘက်နဲ့ မြောက်ဘက်စစ်မျက်နှာ” – သတင်းသုံးသပ်ချက်​ဆောင်းပါး – ■ ​ကျော်​​ဇောခိုင် တအာင်းနဲ့ စကမကြား ဆွေးနွေးပွဲမှာ တအာင်းဘက်က ကျောက်မဲနဲ့ သီပေါကို ပြန်ပေးမယ်ဆိုပေမယ့် စကမဘက်က ယခင် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ရေး သတ်မှတ်ပေးထားတဲ့ နမ့်ဆန်နဲ့ မန်တုံကလွဲလို့ ကျန်တဲ့ဒေသတွေအားလုံး ပြန်ပေးဖို့ တောင်းဆိုတဲ့အတွက် သြဂုတ်လမကုန်ခင် လုပ်မယ်ဆိုပြီး အားလုံးစောင့်ကြည့်နေတဲ့ တအာင်း စကမ ဆွေးနွေးပွဲဟာ သဘောတူညီချက်မရခဲ့ဘဲ ပြီးဆုံးသွားခဲ့တယ်။ ‘ကျောက်မဲအကျဥ်းသား’ ကျောက်မဲနဲ့ သီပေါကို ပြန်ပေးမယ်ဆိုတဲ့ […]

‘နွေဦးသူရဲကောင်း အောင်သူ’ ထွင် စစ်ပွဲတပွဲဖြစ်ခဲ့လျှင်… နိုင်ငံရေးသမားများက ကျည်ဆန်ထုတ်ပေးလိမ့်မည်။ သူဌေးများက အစားအစာ ထောက်ပံ့ပေးလိမ့်မည်။ ဆင်းရဲသားများကတော့ သူတို့၏ သားသမီးများကို စစ်မြေပြင်သို့ စေလွှတ်ရလိမ့်မည်။ စစ်ပွဲကြီး ပြီးသည့်အခါ… နိုင်ငံရေးသမားများက စစ်ပွဲတွင် ကျန်ခဲ့သည့် ကျည်ဆန်များ ပြန်ရမည်။ သူဌေးများက အစားအစာများ ပိုလျှံအောင်ပြန်ရမည်။ ဆင်းရဲသားများကတော့ သူတို့သားသမီးများ၏ အုတ်ဂူကို ပြန်ရှာနေပါလိမ့်မည်။ မြန်မာ့နွေဦးတော်လှန်ရေးကာလတွင် ဖော်ပြပါ ဆားဘီးယားစကားပုံလေးသည် လူတိုင်းလိုလို သုံးစွဲနေသော စကားပုံလေး ဖြစ်သည်။ […]

‘နိုင်ငံရေး အခြေပြုလား အကျိုးစီးပွား အခြေပြုလား’ ဆူးနတ်သန် လူထုကို ဖိနှိပ်အုပ်စိုး ခြယ်လှယ် ယုတ်မာနေတဲ့ စစ်ကောင်စီက လုပ်မည့် ရွေးကောက်ပွဲဟာ မေးခွန်းပေါင်းများစွာအတွက် အဖြေပေးဖို့လိုအပ်နေပါတယ်။ စစ်ကောင်စီနဲ့ ပလဲပနံသင့်တဲ့ လူအုပ်စုသာပါဝင်တဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေ၊ ရွေးကောက်ခံ အမတ်တွေဟာ နိုင်ငံရေး နိုင်ငံ့အရေးထက် မိမိတကိုယ်စာ လက်ဝေခံကောင်းစားချင်တဲ့ ဆန္ဒာဂတိ အဂတိများစွာနဲ့ ပါဝင်ရွေးကောက်ခံနေလား သုံးသပ်ကြရမှာပါ။ ဦးကိုကိုကြီးရဲ့ ပြည်သူ့ပါတီ၊ ဒေါ်သက်သက်ခိုင်လို နိုင်ငံရေး ဏဂန်းနားမလည်သူတွေ တရုတ်ရဲ့ခေါင်းဆောင် ဖြစ်ဖူးသူ […]

“မေးခွန်း ၂ ခုကို အဖြေရှာ” – သတင်းသုံးသပ်ချက်​ဆောင်းပါး – ■ ​ကျော်​​ဇောခိုင် နေ့စဥ်ထွက်ပေါ်လာတဲ့ စစ်သတင်းတွေအရ စစ်တပ်ဟာ တနိုင်ငံလုံး ပြည်နယ်နဲ့တိုင်းတွေအားလုံးမှာ စစ်ဆင်ရေးတွေလုပ်နေ၊ လုပ်ဖို့ ကြိုးစားနေတယ်။ ကျူံပျော်မှာ စစ်ကြောင်းထိုးဖို့ အမိန့်ပေးတာ မလိုက်နာတဲ့ တပ်ရင်းမှူးကို ဖမ်းဆီးထားတယ်လို့ ဆိုတဲ့အတွက် ဧရာဝတီတိုင်းလို စစ်မက်အငြိမ်သက်ဆုံးလို့ ပြောလို့ရတဲ့ နေရာမှာတောင်မှ စစ်ကို အနားပေးမထားတာ တွေ့နိုင်တယ်။ စစ်တပ် အဓိကပြန်တိုက်နေတဲ့ နေရာတွေက ရခိုင် […]

‘တရုတ်လောဘကြောင့်ပျက်စီးသွားတဲ့ အ‌​ရှေ့​တောင်အာရှ – ၁’ ဘုန်းမောင် အ‌ရှေ့တောင်အာရှရဲ့စိမ်းလန်းတဲ့ တောတောင်တွေ၊ မြေဆီလွှာကြွယ်ဝတဲ့ကွင်းပြင်တွေတည်ရှိရာ မြို့ရွာတွေကို ဖြတ်သန်းစီးဆင်းနေတဲ့မဲခေါင်မြစ်ဟာ လူသန်းပေါင်းများစွာ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပြုရာ‌ ဒေသတခု လည်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အပေါ်ယံမျက်နှာပြင်တွေရဲ့အောက်မှာတော့ တမြည့်မြည့်လောင်ကျွမ်းနေတဲ့‌ ဝေဒနာတခုဖြစ်တည်နေပြီး အဲ့ဒီ‌ဝေဒနာကလည်း တဖြည်းဖြည်း ကြီးထွားလာနေပါတယ်။ တရုတ် နိုင်ငံရဲ့စွမ်းအင်နဲ့ မြေရှားသတ္တုလိုအပ်ချက် ကြီးမားလာနေတာကြောင့် ဒေသတွင်းကမြေယာတွေနဲ့ ‌ရေအ ရင်းအမြစ်တွေ ပျက်စီးနေပြီလို့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်း‌ရေးအုပ်စုတွေက ဆိုပါတယ်။ မဲခေါင်မြစ်ဝှမ်းတလျှောက်မှာရှိနေတဲ့ ဆည်ကြီးတွေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့စည်းမရှိကမ်းမရှိ […]