Editorial

“ဒီလိုနဲ့ ဒီနေ့များ၊ နောက်တခါဒီနေ့တို့ ဘယ်တော့မှမရှိစေရ စာမျက်နှာ”■ အယ်ဒီတာ့စကားနှစ်ရက်တောင် ဒင်းတို့အုပ်ချုပ်မှုအောက် မနေချင်ခဲ့ပေမဲ့ နှစ်လ၊ အဲဒီကနေ အခုတော့ နှစ်နှစ်ပြည့်ခဲ့ပါပြီ။ ဒီကာလကြီးထဲ ဘယ်လိုမွန်းကြပ်မှုတွေနဲ့၊ မိမိကိုယ်စိတ်နှစ်ပါးရဲ့ အတွင်းမှာကော အပြင်မှာကော တွန်းကန်ရုန်းကြွမှုတွေနဲ့၊ အကြောက်နဲ့ ဒေါသနဲ့။ စိုးရိမ်ပူပန်မှုနဲ့ မခံမရပ်နိုင်မှုနဲ့။ တရက်ချင်းတရက်ချင်း ဖြတ်သန်းလာခဲ့ကြရတာပဲ မဟုတ်လား။အတိတ်တွေကိုလည်း မေ့ထားရသည်။ အနာဂတ်တွေကိုလည်း လစ်လျုရှုနေလိုက်ရသည်။ ဒီနေ့၊ ပြီးရင် နောက်တခါဒီနေ့၊ ဒီလိုနဲ့ ဒီနေ့များ။ဒီရေမဟုတ်ဘူး။ ကောက်ရိုးမီးမဟုတ်ဘူး။ တောက်လောင်မှုတိုင်းဟာ […]

“လူထုမှတပါး …”■ အယ်ဒီတာ့စကားရွာမီးရှို့ခံရသည့် သတင်းများ နေ့စဉ် တွေ့နေရသည်။ တိုက်ပွဲဖြစ်သည့် နေရာအနီးတဝိုက်ရှိ ရွာများကို မီးရှို့သည်သာမက တိုက်ပွဲမရှိသည့်နေရာများ၊ တိုက်ပွဲဖြစ်သည့်နေရာနှင့် မနီးသည့် ရွာများကိုပါ အာဏာသိမ်းစစ်တပ်က မီးရှို့နေသည်။ ရည်ရွယ်ချက်က တခုတည်းသာ။ ယခုချိန်ထိ သူတို့ကို အာခံနေသော၊ သူတို့ အာဏာသိမ်းသည်ကို လက်မခံဘဲ အန်တု ဆန့်ကျင်နေသော လူထုကို သူတို့ စစ်ခြေဖဝါးအောက် ပြားပြားဝပ် ရောက်လာစေရန်ဖြစ်သည်။လူထုသည်ကား “ငါ၏ဦးခေါင်းသည် သွေးသံတို့ဖြင့် ရဲရဲနီ၏၊ သို့သော် […]

အဆုံးသတ်တိုက်ပွဲဆီသို့■ အယ်ဒီတာ့စကားစာမျက်နှာများကို တရွက်ချင်းတရွက်ချင်း လှန်လှောဖတ်ရှုခဲ့သည်။ တချို့ကို တခြားသူများက ရေးသားထားတာဖြစ်ပြီး တချို့သည် ကျွန်ုပ်တို့ကိုယ်တိုင်ရေးထိုးထားသော ကမ္ပည်းများဖြစ်သည်။အခြေအနေဆိုးတွင် ရပ်တံ့နေမလား၊ အပိတ်အဆို့များကို တိုးထွက်မလားဆိုသည်မှာ ကျွန်ုပ်တို့၏ ကိုယ်ပိုင်အဆုံးအဖြတ်သာဖြစ်သည်။ ပြည်သူများ၊တော်လှန်ရေးအင်အားစုများကြားတွင် တစ်သံတည်းညီ တစ်ချီတည်းရုန်း၂၀၂၃ ဆိုသော ကြွေးကြော်သံ လှိုင်လှိုင်ကြီး ထွက်ပေါ်လာသည်။၂၀၂၃ သည် တော်လှန်ရေးအတွက် အဆုံးအဖြတ်ပေးမည့်နှစ်ဖြစ်သည်။ အမှန်တကယ်လည်း မင်္ဂလာသတင်းကောင်းများနှင့် ကူးပြောင်းလာသော နှစ်သစ်ဖြစ်နေသည်။စစ်အုပ်စုအပေါ် နိုင်ငံတကာဖိအားများ တအိအိပြိုကျနေခြင်းသည် ပြည်သူလူထု၏ မရပ်မနားမြင့်တက်လာသော ခုခံတွန်းလှန်စစ်ကြောင့်ပင်ဖြစ်သည်။ဖက်ဆစ်စစ်တပ်အမြစ်ဖြတ် ဟူသော […]

ပြည်သူ့ဘဝရေစီးနှင့် ရင်ခုန်သံ ၂၀၂၃■ အယ်ဒီတာ့စကားပြီးခဲ့တဲ့အပတ်ကပဲ စစ်တပ်ဒေါက်တိုင်ဟု သတ်မှတ်ခံရပြီးနောက် လမ်းထောင့်က ဘီယာဆိုင်မှာ ဗုံးကွဲသံကြားရသည်။ အင်း ဒါမှမှတ်မှာ၊ ဘီယာဆိုင်တွေတော့ စီးပွားပျက်တော့မည်ဟု ထင်ခဲ့သည်။ နောက်တပတ်ကြာ ထိုဆိုင်ရှေ့ရောက်တော့ ရောင်စုံမီးတွေတဝင်းဝင်းနှင့် လူတွေပြည့်လျှံနေတာတွေ့လိုက်ရသည်။ အကြောက်အလန့်မရှိတော့တာလား။ အမှတ်သည်းခြေမဲ့သွားတာလား။ မထူးဇာတ်ခင်းနေကြတာလား။ ဘာပြောရမည်မှန်းပင်မသိတော့။ရန်ကုန်ဆိုတာမြို့ကြီးပဲ။ မီဂါစီတီးဆိုတာ မြို့မြောက်ပိုင်းမှာ လက်နက်ကိုင်အုပ်စုချင်း တိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေဆဲမှာပင် မြို့တောင်ပိုင်း ကော်ဖီဆိုင်တွေမှာ အေးအေးလူလူ ကော်ဖီသောက်နေကြမည်။ ဘားတွေထဲမှာ လူတွေဆူညံနေမည်။ ဆိတ်ငြိမ်ခြံဝန်းကြီးထဲမှာ ပါတီပွဲပေးနေမည်။ မီတာရုံးမှာ၊ […]

“လူထုဝမ်းမြောက်ရမည့်နှစ်သစ်ဖြစ်ရန် အစွမ်းကုန် အားထုတ်ကြရမည်”■ အယ်ဒီတာ့စကား၂၀၂၃ နှစ်သစ် ကူးပြောင်းလေပြီ။ မြန်မာလူထုအတွက်မူကား နှစ်သစ်ကူးခြင်း မကူးခြင်းထက် တော်လှန်ရေး မည်မျှ ရွေ့ခြင်း မရွေ့ခြင်းကသာ ပို၍ အခရာကျမည်ဟု The Call က မှတ်ယူသည်။နှစ်သစ်ကူးနေ့တွင် တွေ့ရသည့် မိန့်ခွန်းများ၊ နှစ်သစ်ကူးသဝဏ်လွှာများအပြင် အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အတိုင်ပင်ခံကောင်စီ (NUCC) နှင့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) တို့၏ ပူးတွဲ ထုတ်ပြန်ကြေညာချက်၊ ညီနောင်မဟာမိတ်သုံးဖွဲ့၏ ထုတ်ပြန်ကြေညာချက်တို့က တော်လှန်ရေး မည်မျှရွေ့နေသည်၊ […]

“မင်းတို့မှာဘယ်သူမှ မရှိတော့ဘူးဟေ့ …”အယ်ဒီတာ့စကားပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းအတွင်း မြန်မာ့အရေးနှင့်ပတ်သက်၍ နိုင်ငံတကာဘက်ကလာသည့် ဖြစ်ထွန်းမှုများမှာ “ငါတို့မှာ ငါတို့ပဲရှိတယ်” ဟု အစဉ်တစိုက် ကြွေးကျော်ရင်း မည်သူ့ကိုမျှ မျှော်မကြည့်ဘဲ ရုန်းကန် တိုက်ပွဲဝင်လာသည့် မြန်မာလူထုအတွက် အိုအေစစ်အတွင်းမှ ရေကြည်တပေါက်မျှဟုဆိုသော် လွန်အံ့မထင်။အမေရိကန် အမျိုးသားလုံခြုံရေး လုပ်ပိုင်ခွင့်ဆိုင်ရာ အက်ဥပဒေ (NDAA) တွင် ထည့်သွင်းပြဌာန်းခဲ့သည့် Burma Act ဟူသော မြန်မာ့အရေး အက်ဥပဒေထဲတွင် နွေဦးတော်လှန်ရေးကို တနည်းတဖုံ အထောက်အပံ့ပြုမည့်အချက်များ ပါဝင်လာခဲ့သည်။တရားမဝင် အာဏာသိမ်း […]

“ငြိမ်းချမ်းရေး ဟူသည်”အယ်ဒီတာ့စကား” ငြိမ်းချမ်းရေးသည် — ပျားရည်ကဲ့သို့အစဉ် — တမာပင် သရက်ပင် — ဘာပင်ပဲ စွဲစွဲ — ချိုမြဲအရသာ — မစွန့်သည်သာပင်”ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံအတွက် ဆရာမြို့မငြိမ်းရေးစပ်ခဲ့သော သီချင်းဖြစ်သည်။ငြိမ်းချမ်းရေးအဓိပ္ပါယ်များ လေးနက်ပေါ်လွင်လှသည်။သို့သော် သမိုင်းဝင်ကျောင်းသားသမဂ္ဂအဆောက်အဦကို မိုင်းခွဲဖြိုဖျက်လိုက်ပြီး လက်နက်ဆို၍ အပ်တိုတစ်ချောင်းပင်မရှိသောကျောင်းသားများအား ဓားကိုဓားချင်း လှံကိုလှံချင်း ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းသွားမည်ဟု စိန်ခေါ်ခြိမ်းခြောက်စကားထွက်ပြောလိုက်ကတည်းက ဗိုလ်နေဝင်းစစ်တပ်၏ ဖက်ဆစ်သန္ဓေကို ဘီလူးအစွယ်ကဲ့သို့ ပြူးပြူးကြီးတွေ့မြင်ခဲ့ရသည်။ ပြည်တွင်းစစ်ရပ်စဲရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောထားအမှန်နှင့် အကြမ်းဖက်စစ်တပ်၏ သရုပ်သကန်မှာ […]

“ နွေဦးဘူဖေးနှင့် တရားမျှတမှုဝိုင် “ အယ်ဒီတာ့စကားတခါကအတိတ်ကို အတိတ်မှာထားခဲ့ကြရအောင်ဟု ပြောခဲ့ကြသည်။ သမိုင်းအမှိုက်ထုပ်တွေကို ထားပစ်ခဲ့ပြီး ရှေ့ဆက်ကြဖို့ ဆော်ဩတာလည်းဖြစ်သည်။ သို့တိုင် မြန်မာ့လူ့အဖွဲ့အစည်းက ရှေ့ကိုရောက်ခွင့်မရခဲ့။ အတိတ်နွံထဲ ပြန်ကျွံနစ်ရပြန်သည်။ဒီတော့ အပြစ်ရှိတဲ့သူတွေကို အပြစ်မပေးခဲ့လို့ အခုလို အပြစ်မဲ့တဲ့သူတွေ အပြစ်ခံကြရတာဆိုသည့် စွဲချက်က ကျယ်လောင်လာပြန်သည်။ တကယ်လည်း အပြစ်ကျုးလွန်ခဲ့သူတို့က အပြစ်မှလွတ်မြောက်နိုင်မှန်းသိလာကြသောအခါ နောက်တခါ အပြစ်ထပ်ကျုးလွန်ဖို့ ဝန်မလေးတော့တာကို တွေ့လိုက်ရသည်။ အရင်ကထက်တောင် လက်ရဲဇတ်ရဲရှိလာသေးသည်။အပြစ်ဒဏ် ဘာကြောင့်ပေးသလဲ။ လက်စားချေချင်လို့မဟုတ်။ မုန်းလို့၊ စိတ်နာလို့မဟုတ်။ […]

“စစ်ကောင်စီနှင့် သေဒဏ်”အယ်ဒီတာ့စကား“People who are well represented at trial do not get the death penalty.”“တရားခွင်မှာ ကောင်းကောင်းထုချေခွင့် ရသူတွေဟာ သေဒဏ်ချမှတ် မခံရပါဘူး”– Ruth Bader Ginsburg( ကွယ်လွန်သူ အမေရိကန်တရားရုံးချုပ် တရားသူကြီး)ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးတွင် သေဒဏ် ကျင့်သုံးနေခြင်းကို ဆိုင်းငံ့ထားရေး ကုလသမဂ္ဂ ဆုံးဖြတ်ချက် မူကြမ်းတရပ်ကို သိပ်မကြာသေးခင် နိုဝင်ဘာလ (၁၁) ရက်နေ့က ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံ၊ […]

“ ခေါ်သံဟူသည် … “ အယ်ဒီတာ့စကားတိတ်ဆိတ်ခြင်း၏အသံကား ကျယ်လောင်လှ၏။ ညဉ့်နက်လေ ညအသံကပိုကြီးလေဖြစ်၏။ ဆောင်းချမ်းညများ၊ နွေဦးညများတွင်ကြားရတတ်သော ပုရစ်အော်သံ၊ ပုစဉ်းအော်သံ၊ တောကောင်အော်မြည်သံနှင့် ခြောက်ခြားဖွယ်လေတိုးသံတို့ကား ညဉ့်ယံ၌ အတောမသတ်ချေ။အာရုဏ်မဦးခင် ညကြမ်းလေကြမ်း ကုတ်ခြစ်သံများကြားက အလှုပ်အရမ်းများသော သမိုင်းဘီး၏ရင်ထိတ်ဖွယ် ကြိတ်ဆွဲသံများတွင် အိုမင်းပြိုပျက်ခဲ့ရသော သက္ကရာဇ်တို့များစွာ ..။“၈၈” မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီအရေးတော်ပုံ၊ ပြည်သူ့အရေးတော်ပုံကြီးတွင် ပါဝင်ခဲ့သော လူထုအင်အား လှိုင်းလုံးကြီးများမှာ ‘ပင်လယ်ကြီးတမျှ’ ဟု စာပေမိခင်ကြီး လူထုဒေါ်အမာ ပြောခဲ့သည်။ လှိုင်းကြမ်းများ၊ ပင်လယ်အော်သံများ […]