ကိုယ်ပိုင် စုပေါင်းအမှတ်လက္ခဏာအတွက် အိမ်စာ ပြီးပြီလား

ဒီ ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်းနဲ့ နောက်ပိုင်း ကမ္ဘာမှာ နိုင်ငံတနိုင်ငံအနေနဲ့ဖြစ်စေ လူတယောက်အနေနဲ့ဖြစ်စေ နိုင်ငံ့ (အမျိုးသား) အမှတ်လက္ခဏာ၊ ကိုယ်ပိုင်အမှတ်လက္ခဏာ အသီးသီးကို ပြန်လည်ရှာဖွေပြီး ဖော်ထုတ်ဖွင့်ဟလာလိမ့်မယ်လို့ ပညာရှင်တချို့က ပြောကြပါတယ်။ ဒါဟာ သိပ်စိတ်ဝင်စားစရာပါ။

တကယ်တော့ နိုင်ငံအနေအထားမှာဆို တကမ္ဘာလုံးမှာ နှစ်ပေါင်းများစွာ (တချို့တွေအတွက်ဆို တသက်လုံး) က နားလည်ထားကြတဲ့ အမှတ်လက္ခဏာတွေဟာ ကပြောင်းကပြန် ကမောက်ကမတွေ ဖြစ်လာနေတာကို တွေ့ကြရမှာပါ။ လက်ဝဲနိုင်ငံတွေဖြစ်ခဲ့တဲ့ ဆိုဗီယက်နဲ့ တရုတ်မှာ ဆိုဗီယက်က နိုင်ငံငယ်လေးတွေ ဖြစ်သွားခဲ့တာ နှစ်ပေါင်းအစိတ်ကျော်ခဲ့ပြီး သီးခြားကွဲထွက်လာတဲ့ နိုင်ငံလေးတွေမှာ လက်ဝဲစွန်းမဟုတ်ဘဲ ဗဟိုလက်ဝဲဘက်ရောက်တဲ့ နိုင်ငံတွေ ရှိလာခဲ့ပါတယ်။ တရုတ်ဟာ လက်ဝဲစွန်းလို ရပ်ခဲ့ရာက ၁၉၉၀ နှစ်ကာလများဆီမှာ လူထုစိတ်ကြိုက် ဒီမိုကရေစီဘက်အရွေ့ကို မလိုက်လျောပေးနိုင် တော့ စီစီပီအစိုးရကိုယ်တိုင် အပြောင်းအလဲကို ဦးဆောင်တဲ့အနေနဲ့ အရင်းရှင်စီးပွါးရေး တံခါးဖွင့်မူကို သုံးလာရာက သူ့အမှတ်လက္ခဏာဟာ အူကြောင် ကြားဖြစ်နေခဲ့တာ ကြာပါပြီ။

အမေရိကမှာတော့ အရင်းရှင်နိုင်ငံအဖြစ် ရပ်တည်ပေမဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကြောင့် ကမ္ဘာမှာ သူ့အမှတ်လက္ခဏာဟာ လူသားအားလုံးအတွက် မျှော်လင့်ချက်အိပ်မက်တွေ ပေးစွမ်းနိုင်ရာအရပ်လို့ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ သူ့ဒီမိုကရေစီဟာ ဥရောပမြောက်ဖျားက နိုင်ငံတွေလောက် အနှစ်သာရ အားမကောင်းပေမဲ့ တခြားနိုင်ငံတွေက ဒီမိုကရေစီအင်အားစုတွေကို အထောက်အပံ့ ကောင်းတာရော၊ ကမ္ဘာ့မီဒီယာလောကထဲ ကြီးစိုးထားနိုင်တာကြောင့်ပါ တခြားနိုင်ငံတော်တော်များများက သူ့ကို အားကျခဲ့ကြတာလည်း အမှန်ပါပဲ။

ဒါ့အပြင် ဒီမိုကရေစီအနှစ်သာရတွေ အားကောင်းတယ်ဆိုတဲ့ ဥရောပမြောက်ဖျားက နိုင်ငံတွေအပါအဝင် ဥရောပနိုင်ငံအများစုဟာ လူမျိုးကို အခြေခံတဲ့ အမျိုးသားနိုင်ငံတော်တွေ ဖြစ်နေတာကြောင့်လည်း ကမ္ဘာပေါ်က တခြားလူမျိုးတွေအတွက် မျှော်လင့်ချက်အိပ်မက်တွေကို သိပ်ပြီး အာမခံပေးနိုင်တယ် လို့ အမြင်မခံခဲ့ကြရပါဘူး။ အမေရိကကတော့ လူမျိုးကို အခြေမခံတဲ့ ပြည်ထောင်စုစစ်စစ်နိုင်ငံ ဖြစ်တာမို့ ဘယ်နိုင်ငံက ဘယ်လူမျိုးအတွက်မဆို မျှော်လင့်ချက်အိပ်မက်တွေ ပေးစွမ်းနိုင်တယ်လို့ ယူဆကြကာ တတိယနိုင်ငံငယ်လေးတွေဆီက လူတွေအတွက် အိပ်မက်တိုင်းပြည်ဟာ အမေရိက ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

လူမိုက်သမ္မတကြီးရဲ့ မူဝါဒသစ်ဖြစ်တဲ့ “ကိုယ်ကျိုးစီးပွါး ဦးစားပေး၊ ငါ့အမျိုး ငါ့နိုင်ငံ ကောင်းစားရေး” ကို အကောင်အထည်ဖော်ရာမှာ “ငါ့ကို ဆော်ခဲ့လေသမျှ ငါ လက်စားချေတာကို ဥပဒေ/အမိန့် ထုတ်မလေ” ဆိုတဲ့ နည်းနာနိဿယကို သုံးလိုက်တဲ့အခါ အမေရိကရဲ့ သရုပ်လက္ခဏာဟာ အူကြောင်ကြား မဟုတ်တော့ဘဲ အူကြွက်ကြားတောင် ဖြစ်သွားသလိုပါပဲ။ ကုန်သွယ်ခွန်စစ်ဟာ သူနဲ့ကုန်သွယ်နေတဲ့ နိုင်ငံတိုင်းလိုလိုကို ခက်ခဲစေပေမဲ့ အဓိက ပစ်မှတ် ဟာ တရုတ်ဖြစ်တာမို့ သူ့ရဲ့ အရင်းရှင်ပုံရိပ် အမှတ်လက္ခဏာအပေါ်မှာ သိပ်မထိခိုက်ဘူးလို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။

တကယ်ထိခိုက်စေတာက ပြောင်းရွေ့အခြေချနဲ့ ခိုလှုံသူတွေအပါအဝင် နိုင်ငံတကာက အလုပ်သမား၊ ကျောင်းသားနဲ့ ပညာရှင်တွေကိုပါ အိမ်ပြန်ပို့မယ်၊ ကျွန်းပေါ်ကထောင်ထဲ ပို့မယ်ဆိုတဲ့ ရေခဲဌာနလုပ်ရပ်တွေနဲ့ အစိုးရအနေနဲ့ (ဒီမိုကရေစီဝါဒဖြန့်ဖို့နဲ့ ပြည်သူ့သတင်းသိပိုင်ခွင့် ဝန်ဆောင်မှုပေးဖို့ ရည်ရွယ် ကာ) ထောက်ပံ့ထားတဲ့ မီဒီယာတွေကို ရပ်ဆိုင်းသွားစေတဲ့ လုပ်ရပ်တွေပါပဲ။ ဒါ့အပြင် သူ့အုပ်ချုပ်ရေးက တရားစီရင်ရေးမဏ္ဍိုင်အပေါ် ဝင်စွက်ဖက်တာတွေကိုပါ ခပ်ကြမ်းကြမ်း လုပ်လာတာရော၊ သူ့စိတ်ကြိုက် အရာရာ ဖြည့်ဆည်းနေတဲ့ သူ့ပါတီကလူတွေ လွှမ်းမိုးထားတဲ့ လွှတ်တော်ကြီးက သူ့ကို မထိန်းမထေနိုင် ဖြစ်နေတာရောကြောင့် အမေရိကဟာ ဒီမိုကရေစီသရုပ်သကန် အမှတ်လက္ခဏာကို ကျောခိုင်းသွားပြီလို့ သတ်မှတ်ခံလာရပါတယ်။

ဒီတော့ အမေရိကလူထုဟာ နိုးထလာတဲ့ အရိပ်အယောင်တွေ ပြလာကြပါတယ်။ တရုတ်ကို ဖိုက်ပေးနေတာကို လက်ခုပ်တီးပြီး မဲပေးရွေးရကျိုး နပ်ပြီလို့ ခပ်တိမ်တိမ် တွေးကြသူတွေ ရှိနေပါသေးတယ်။ ဒါပေမဲ့ လူတိုင်းအတွက် အိပ်မက်မြေအဖြစ်ကို စွန့်လွှတ်လိုက်တာ၊ နိုင်ငံ့ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံရဲ့ ပထမဆုံး ဖြည့်စွက်ချက်ကို ဆန့်ကျင်ရာရောက်လာတဲ့ မီဒီယာအရေး ကန့်သတ်လာတာ ဒါတွေကို နက်နက်နဲနဲ စိုးရိမ်တဲ့ လက္ခဏာတွေ ပြသလာကြပါတယ်။

အဲဒီအနေအထားကနေ ဘေးထွက်ကောင်းကျိုးတွေလည်း ပေါ်ထွက်လာတယ်လို့ ဆိုရပါမယ်။ အဲဒါကတော့ လတ်တလော ဩစတြေလျ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ပါပဲ။ ၂၀၂၅ နှစ်ဆန်းပိုင်းလောက်အထိ ထရမ့်လေသံအတိုင်း မဲဆွယ်စည်းရုံးနေတဲ့ ပီတာဒတ်တန်ရဲ့ လစ်ဘရယ်ပါတီဟာ အတော် အိုကေလာနေခဲ့ပါတယ်။ လက်ရှိအာဏာရ လေဘာပါတီကို လူထုက အင်တင်တင် ဖြစ်နေတာကြောင့်ရော ဥရောပဘက်မှာပါ လက်ယာစွန်းတွေ ခေတ်စားလာနေတာကြောင့်ပါ ဒီရွေးကောက်ပွဲမှာ လစ်ဘရယ် အနိုင်ရနိုင်နေတယ်လို့ ခန့်မှန်းခဲ့တာတွေ ရှိပါတယ်။

ဧပြီလဆန်းက ဘာလင်မှာ တက္ကသိုလ်ဆွေးနွေးပွဲတခု သွားတက်ရင်း အမေရိကကလာတဲ့ သုတေသီတယောက်ကို ထရမ့်ကို စိတ်ပျက်တဲ့မုဒ်တွေကြောင့် ဩစတြေလျမှာ လေဘာပါတီ ဆက်အနိုင်ရနိုင်တယ်လို့ ကျမကပြောတော့ သူက ‘ငါတို့အနေနဲ့ အဲလောက် အသုံးတည့်ရင်ကို မဆိုးဘူးလို့ ဆိုရမှာပေါ့’ လို့ ပြန်ဖြေခဲ့ပါတယ်။ အမေရိကန်ပညာရှင်တွေ စိတ်အားငယ်နေရချိန်၊ နိုင်ငံပိုင် အမှတ်လက္ခဏာအတွက် စိုးရိမ်နေရချိန်ဆိုတာ ပေါ်လွင်နေခဲ့တဲ့ အဖြေပါပဲ။

ခုတော့ အဲဒီအတိုင်း တကယ်ဖြစ်လာပါပြီ။ ဩစတြေလျလူထုဟာ ထရမ့်စတိုင် လက်ယာစွန်းသရုပ်သကန်ကို မျှော်မှန်းကြည့်လို့ရပုံ မရပါဘူး။ တနည်းအားဖြင့် ဩစတြေလျလူထုဟာ သူတို့နိုင်ငံနဲ့ သူတို့လူထုရဲ့ သရုပ်သကန် အမှတ်လက္ခဏာကို မဲပြားတွေကတဆင့် ပြန်လည် ရှာဖွေ ဖော်ထုတ်ပြလာကြပါတယ်။ တကယ်တော့ အမေရိကလို လူမျိုးကို အခြေမခံဘဲ ဒီမိုကရေစီတိုင်းပြည်အဖြစ် ရပ်တည်နေတဲ့ နိုင်ငံတွေထဲမှာ ဩစတြေလျလည်း ပါတာပေါ့။ ဒါကြောင့်လည်း ဥရောပနိုင်ငံတွေမှာ လက်ယာစွန်းတွေ အာဏာရလာတဲ့ ဖက်ရှင်ဟာ အရှေ့အလယ်ပိုင်း၊ အရှေ့တောင်အာရှနဲ့ အာဖရိကနိုင်ငံတွေမှာ အာဏာရှင်တွေ အာဏာသိမ်းလာတဲ့ ဖက်ရှင်နဲ့ မရှေးမနှောင်း ပေါ်ပေါက်လာတယ်ဆိုပေမဲ့ ဩစတြေလျမှာတော့ တမျိုးတဖုံ ဖြစ်လာခဲ့ပါပြီ။

ဩစတြေလျနမူနာဟာ လူထုကိုယ်တိုင်က အစိုးရတွေလက်ထဲ နိုင်ငံပိုင်အမှတ်လက္ခဏာကို ထည့်မယ့်အစား ကိုယ်ပိုင်အမှတ်လက္ခဏာနဲ့ သရုပ်သကန်အတွက် ကိုယ်တိုင်ကပဲ ရွေးချယ် ပြဌာန်း ဖော်ထုတ် ဖွင့်ဟမယ်လို့ ပိုင်းဖြတ်ခဲ့ပုံပါပဲ။ အဲဒီအတွက် ဂုဏ်ယူပါတယ်လို့ ပြောပါရစေ။

တဆက်တည်းမှာ ကျမတို့လူထုကရော နိုင်ငံပိုင် (အမျိုးသား) အမှတ်လက္ခဏာကို ဘယ်လို နားလည်ထားကြပါသလဲ။ တခြား အပြင်လူတွေကတော့ မြန်မာလူထုဟာ နှစ်ယောက်ရှိရင် သုံးစု ကွဲ၊ ဂဏန်းတွေလို ဘေးတိုက်သွား (ရှေ့မရောက်)၊ အချင်းချင်း ဆွဲချ (အပေါ်မတက်နိုင်)၊ (ဆင်းရဲခံနိုင်ရည်) အခွံထူသလောက် (တလွဲမာန) မျက်လုံးအစုံကို ထိတာနဲ့ သေနိုင်ဆိုတာမျိုး မြင်တတ်ကြတာ ရှိပါတယ်။ တနည်းအားဖြင့် ဒီမိုကရေစီအတွက် အဆင်သင့်ဖြစ် မဖြစ် မသေချာတဲ့ အမှတ်လက္ခဏာတွေ ရှိနေသေးတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်း ဆိုတာမျိုးပေါ့။ ဒါ့အပြင် တစု တအိပ်မက် မက်ကြတာ ဗြောင်းသတ်နေအောင် များသလောက် စုပေါင်းအမှတ်လက္ခဏာနဲ့ ပတ်သက်ရင် ဘယ်တုန်းကမှ လုံလုံလောက်လောက် မတွေးထားခဲ့ကြဖူးသလိုမျိုးလည်း ရှုမြင်ခံရတာ ရှိပါတယ်။

အင်အားကြီး တရုတ်နဲ့ အမေရိကတွေ အူကြောင်ကြား အူကြွက်ကြား ဖြစ်နေကြတာကို ပြုံးထေ့ထေ့ ကြည့်နေမိကြတဲ့ မြန်မာလူထုအတွက် ကိုယ်ပိုင်အမှတ်လက္ခဏာရော စုပေါင်းအမှတ်လက္ခဏာကိုပါ ဖော်ထုတ်ဖွင့်ဟ သရုပ်ပြကြဖို့ အချိန်ကတော့ တန်တာရဲ့ ဟိုးမှာဘက် တလံမက ဝေးကွာလာပါပြီ။ အိမ်စာမပြီးတဲ့ ကမ္ဘာ့နောက်ပိတ်ဆုံးတန်းက ကျောင်းသားတွေ အဖြစ်ခံမလား၊ အိမ်စာအတွက် ခတ်ကွင်းပြင်မလား ဆုံးဖြတ်ကြရအောင်ပါ။