မနက်ခင်းအတွေး

ဒီအချိန်ကို အကြိုက်ဆုံးပဲ။ ခြံတဖက်က အိမ်ကလေးရဲ့ တံစက်မြိတ်အလွန် ဒန့်သလွန်ပင်အခက်အရွက်တွေကြားကနေ ပန်းနုနှင်းဆီသွေးနဲ့ မနက်နေရောင်တွေ တိမ်အနားစွန်းတလျောက် တဖြည်းဖြည်းထိုးဖောက်လွှမ်းခြုံလာနေပုံကို အသက်ဝဝရှုသွင်းရင်း ငေးမောဆီးကြိုခွင့်ရတဲ့ အခိုက်အတန့်လေး။ အမျိုးစုံတဲ့ငှက်သံလေးတွေကလည်း တကျီကျီတကျာကျာ။ ကားသံလူသံတွေကတော့ ရပ်ကွက်လမ်းကြားလေးထဲအထိ တိုးဝင်ရောက်ရှိမလာသေး။ ခြံရှေ့တန်းလျားလေးက အခန်းတံခါးတွေလည်း နိုးထမလာကြသေး။ ဒီအချိန်မှာပဲ နှင်းမှုံအေးအေးမှာကွေးနေသည့် ခွေးတကောင်က စူးစူးဝါးဝါး ထိုးဟောင်လိုက်သံကြားရသည်။ လှမ်းကြည့်တော့ အီးဘိုက်ကလေးနှင့် ပုံမှန်ရောက်လာနေကျ မုန့်သည်မိန်းမ။

သူကတော့ ဝမ်းရေးအတွက် နေလုံးကြီးခြုံစောင်အောက်ကမထွက်ခင် အိမ်ကထွက်လာရပုံရသည်။ စောစောထမှ အစာဝရုံရတဲ့ ငှက်တကောင်ပေါ့။ ကျန်းမာရေးအတွက် လမ်းလျောက်ထွက်မယ့် ရုံးဝန်ထမ်းတယောက်ကတော့ သူ့ဖိနပ်ကြိုးကိုချည်တုန်း။ ဆင်းရဲတာရေးမှ ဘဝအကြောင်းမဟုတ်ပါဘူး လို့ စာရေးဆရာမပေါက်စလေးတယောက်က ကွန်ဖီးဒန့်လယ်ဗယ် ဆိုးဟိုက်လေသံနဲ့ပြောတော့ ကျွန်းပြန် မျက်မှန်ထူကြီးနဲ့ စာရေးဆရာကြီးက ဒီလိုပြောဖူးသည်။

“ဘဝအကြောင်းဆိုလိုက်တာနဲ့ လူအများစုကြီးရဲ့ဘဝကိုသာ ပြေးမြင်ရမယ်။ အဲဒီလူအများစုကြီးရဲ့ ဘဝကသာ လောကကြီးရဲ့ အဆိုးအကောင်းကို ကိုယ်စားပြုတယ်” တဲ့။ ကလပ်သွားဘားတက်၊ ဘုရားသွားကျောင်းတက်လုပ်နေတဲ့သူတွေကို လက်ညှိးထိုးပြပြီး နိုင်ငံတော်ကြီး အေးချမ်းသာယာနေပြီလို့ ပြောကြရင်လည်း ပြုံးနေလိုက်ကြရုံပဲပေါ့။

၈၈ အရေးတော်ပုံကြီးနောက်ပိုင်း ငြိမ်ဝပ်ပိပြားရေးကာလမှာ အဲဒီခေတ်က တော်လှန်လူငယ်တွေက ရရင်ရသလို လှုပ်ရှားထကြွကြသည်။ ဒါကို ဖိနှိပ်ရေးသမားတွေက ဆူပူလိုသူလက်တဆုပ်ဟု သမုတ်သည်။ ကိုယ်တိုင်ပါခဲ့သူမို့ အဲဒီတုန်းက တခါတလေ တကယ်ပဲ ငါတို့ဟာ လက်တဆုပ်ပါပဲလားဟု စိတ်ပျက်လက်ပျက် ခံစားခဲ့ရဖူးသည်။ ညဆို ဘယ်မှာအိပ်ရမှန်းမသိ။ ဘယ်အချိန် ထမင်းတက်စားစားဆိုသည့်အိမ်တွေက ကြာလေနည်းလာသည်။ လူထုကြီးတရပ်လုံး ကိုယ့်ဘက်ကရှိသည့်ဆိုနေပေမဲ့ ဘယ်မှာလဲ ရှာမတွေ့။ ဒီအကြောင်း လွတ်လပ်ရေးခေတ်ဝါရင့်နိုင်ငံရေးသမားကြီးတယောက်ကို တိုင်တည်မိတော့ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကြီးပြောသည့်စကား အခုအထိ မှတ်မိနေသည်။ “လှည်းနေလှေအောင်း မြင်းစောင်းမကျန်ပါတယ်ဆိုပေမယ့် ငါတို့ခေတ်ကလည်း တော်လှန်ရေးကို တကယ်အနစ်နာခံလုပ်ခဲ့တဲ့သူတွေက အခုမင်းတို့ပြောတဲ့ လက်တဆုပ်ပဲ။ ဘယ်ခေတ်မှာမဆို ဒီလိုလူတွေကပဲ ခေတ်ကြီးတွေကို ဦးဆောင်ပြောင်းလဲခဲ့ကြတာ” တဲ့။ လူထုဆိုတာကတော့ သူတို့ပါနိုင်တဲ့အဆင့်ရောက်ရင် ကိုယ်ဆွဲခေါ်စရာမလို သူ့အသိနဲ့သူ ပါလာကြတာပဲဟုဆိုသည်။ ဒီတော့ ကိုယ်က ရှေ့ကို ဆက်နေဖို့ပဲလိုသည်။

ငှက်တွေလည်း တေးသီနေပါစေ။ လမ်းဘေးခွေးတွေလည်း နွေးထွေးရာရှာပြီး ကွေးချင်ကွေးနေကြပါစေ။ အချိန်တန်ရင် နေလုံးကြီးကတော့ ထွက်လာမှာပဲ။ မုန့်သည်ကလည်း တလမ်းဝင်တလမ်းထွက် သူ့ခရီးသူဆက်နေမှာပဲ။ ခဏနေရင်တော့ လူတွေအားလုံးနိုးထလာပြီး နေ့တနေ့ကို စတင်ရုန်းကန် မောင်းနှင်ကြတော့မှာပဲမဟုတ်လား။

– ကချင်ပြည်နယ် လိုင်ဇာမြို့ရှိ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် (KIA)ဌာနချုပ် ဗိုလ်သင်တန်း‌ကျောင်း၌ လွန်ခဲ့သည့် ဆယ်နှစ်က စစ်တပ်၏လက်နက်ကြီးဖြင့်ပစ်ခတ်၍ ကျဆုံးခဲ့သော ရက္ခိုင့်တပ်တော်မှ ဗိုလ်လောင်းရှစ် ဦးအပါအဝင် ဗိုလ်လောင်း ၂၃ ဦးကို မည်သည့် အခါမှမေ့‌ပျောက်မည်မဟုတ်ကြောင်း အာရက္ခတပ်တော် (AA)က နိုဝင်ဘာ ၁၉ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်သည်။

၂၀၁၄ က လိုင်ဇာဗိုလ်သင်တန်းကျောင်း လက်နက်ကြီး ပစ်ခတ်ခံရမှုတွင် AA ဗိုလ်လောင်း ၈ဦး၊ တအာင်းတပ်မတော်(TNLA) ဗိုလ်လောင်း ၁၁ဦး၊ ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး(CNF/CNA) ဗိုလ်လောင်း ၂ဦး၊ ABSDFမှ ၂ဦး စုစုပေါင်း ၂၃ဦး ကျဆုံးကာ အများအပြား ဒဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။

ယင်းဖြစ်ရပ်သည် ယခုနှစ် (နိုဝင်ဘာ ၁၉ရက်) တွင် ဆယ်နှစ်ပြည့်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

အဆိုပါ ဗိုလ်သင်တန်းကျောင်း လက်နက်ကြီး ပစ်ခတ်မှုကို လိုင်ဇာအနီး ခရာဘွမ်(တောင်)၌ တပ်စွဲထားသည့် စစ်ကောင်စီတပ်က ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

တိုင်းပြည်နှင့် လူမျိုးအတွက် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရင်း အသက်ပေးဆပ်ခဲ့ရသည့် အဆိုပါ ရဲဘော်များကို အမြဲတမ်းသတိရနေမည်ဖြစ်ပြီး ဘယ်သောအခါမှ မေ့လိမ့်မည်မဟုတ်ဟု AA က ထုတ်ပြန်ထားသည်။

– မြန်မာစစ်ကောင်စီကြောင့် အာဆီယံ၏ ဒေသတွင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ပျက်ပြားစေနိုင်ပြီး ယုံကြည်မှု ဆုံးရှုံးနိုင်ကြောင်း စင်ကာပူကာကွယ် ရေးဝန်ကြီး Dr Ng Eng Hen က သတိပေးပြောဆိုလိုက်သည်။

လာအိုနိုင်ငံတွင် နိုဝင်ဘာလ ၂၀ ရက်နေ့ ကျင်းပသည့် ၁၈ ကြိမ်မြောက် အာဆီယံကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးများအစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်စဉ် စင်ကာပူကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးက အထက်ပါအတိုင်း သတိပေးပြောဆိုလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

အာဆီယံ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးတွင် မိတ်ဖက်နိုင်ငံအသစ်များနှင့် ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ဆွေးနွေးစဉ် အာဆီယံ ၉ နိုင်ငံက သဘောတူညီခဲ့သော်လည်း မြန်မာကန့်ကွက်ခဲ့ကြောင်း၊ မြန်မာစစ်ကောင်စီ ကိုယ်စားလှယ်၏ ကန့်ကွက်မှုကြောင့် ဆွေးနွေးမှုမှာ သောင်မတင် ရေမကျဖြစ်ခဲ့ရကြောင်း သိရှိရသည်။

စင်ကာပူ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးက “ မြန်မာရဲ့ အပြုအမူက လွန်ခဲ့သည့်ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခုအတွင်း ကျနော်တို့ ဝီရိယစိုက်ထုတ် တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့ အာဆီယံအဖွဲ့ကြီးရဲ့ ဒေသတွင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးကို ပျက်ပြားစေမယ့် အန္တရာယ်ရှိပါတယ်။ အာဆီယံကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးတွေအပေါ် ယုံကြည်ကိုးစားမှုတွေ ဆုံးရှုံးပါလိမ့်မယ်”ဟု ပြောဆိုသည်။

– ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီက မြန်မာ့အရေး တံခါးပိတ်အစည်းအဝေးကို ယမန်နေ့တွင် ကျင်းပခဲ့ပြီး မြန်မာပြည်သူများအပေါ် စစ်တပ်က လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှု အပါအဝင် တိုက်ခိုက်မှုများ တိုးမြှင့်လာမှုအပေါ် ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ ဗြိတိန်သံအမတ်ကြီး Barbara Woodward က ရှုတ်ချလိုက်သည်။

နိုဝင်ဘာလ ၂၀ ရက်နေ့ ကျင်းပခဲ့သော ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီ၏ မြန်မာ့အရေး တံခါပိတ်အစည်းအဝေးသို့ ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ်၊ မြန်မာ့အရေး ဖြေရှင်းရေး အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ်နှင့် ကုလသမဂ္ဂသံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းတို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြပြီး လုံခြုံရေးကောင်စီအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများလည်း တက်ရောက်ခဲ့ကြကြောင်း သိရှိရသည်။

အစည်းအဝေးအပြီး မကျင်းပမီ ပြုလုပ်သော သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ဗြိတိန်သံအမတ်ကြီးက Barbara Woodward က စစ်အာဏာသိမ်းပြီးချိန်မှစတင်၍ လွန်ခဲ့သော ၃ လအတွင်း မြန်မာစစ်တပ်အနေဖြင့် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု အများဆုံးလုပ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်း၊ မြန်မာစစ်တပ်အနေဖြင့် ပြည်သူများကို တိုက်ခိုက်ရာတွင် ပေါက်ကွဲမှု ပြင်းထန်သော စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ လက်နက်များကို အသုံးပြုလာပြီး မြေမြှပ်မိုင်းနှင့် လက်နက်ကြီးများကိုလည်း အသုံးပြုလာကြောင်း၊ ထိုသို့ အရပ်သားများအပေါ် တိုက်ခိုက်မှုများအပေါ် ဗြိတိန်က ရှုတ်ချကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။

လတ်တလော မြန်မာလူဦးရေ၏ ၃ ပုံ ၁ ပုံမှာ ငတ်မွတ်မှုများ ရင်ဆိုင်နေရပြီး လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီများ အတားအဆီး မရှိ ဖြန့်ဝေနိုင်ရေး၊ အာဆီယံဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ရပ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရေး ဗြိတိန်သံအမတ်ကြီးက တောင်းဆိုသည်။

Khit Thit Media

အမျိုးသားနေ့

အမျိုးသားနေ့ဟူသည်ကား ဗြိတိသျှမင်းကြီး မတ်ဟန်းတား၏ University အက်ဥပဒေအရ ဖွင့်လှစ်မည့် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကို မြန်မာကောဇာသက္ကရာဇ် ၁၂၈၂ ခုနှစ် တန်ဆောင်မုန်းလဆုတ် ၁၀ ရက် ခရစ်နှစ် ၁၉၂၀ ဒီဇင်ဘာလ ၅ ရက် တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ရန်ကုန်ကောလိပ်နှင့် ဂျပ်ဆန်( ယုဒသန်)ကောလိပ် ကျောင်းသားများ ကန့်ကွက် သပိတ်မှောက်ဆန္ဒပြခဲ့သော နေ့ကြီးဖြစ်ပါသည်။

နယ်ချဲ့ဗြိတိသျှ အစိုးရသည် နယ်ချဲ့ရာ၌ အကောင်းဆုံး လက်နက်အဖြစ် ပညာရေးစနစ် တက္ကသိုလ် အက်ဥပဒေကြမ်းကြီးကို ၁၉၂၀ ဇူလိုင်လ ၁၂ ရက် ဘုရင်ခံ၏ ကောင်စီအစည်းအဝေးတွင် တင်သွင်း၍ အဆိုပြုခဲ့ရာ တစ်ပြည်လုံး လှုပ်လှုပ်ရွရွ ဖြစ်ခဲ့ကြသည်။

ထိုသို့ အမျိုးမျိုးကန့်ကွက်နေသည့်ကြားကပင် ၁၉၂၀ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင်

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဗြိတိသျှ ဒုတိယဘုရင်ခံ ဆာရယ်ဂျီနယ်ကရက်ဒေါက်က ရန်ကုန်အက်ဥပဒေကို ထောက်ခံခဲ့သည်။ တဖန် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် အက်ဥပဒေကို အိန္ဒိယဘုရင်ခံ ချမ်းစဖို့ဒ်က အတည်ပြုရန် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ပြန်သည်။

ထို့ကြောင့် ၁၉၂၀ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့တွင် ရန်ကုန်ကောလိပ်ကျောင်းသားများ ဖြစ်ကြသည့် ကိုဘခင်၊ ကိုဘိုးကွန်း၊ ကိုဘဦး၊ ကိုအောင်ဒင်၊ ကိုထွန်းဝင်း ၊ကိုဖေသိန်း၊ ကိုဘရှင်(သံတွဲ)၊ ကေညီပိတ်၊ ကိုဘရှင်(ထားဝယ်)၊ ကိုလှတင်နှင့် ကိုမောင်အေးတို့သည် ရွှေတိဂုံစေတီတော် အနောက်တောင်ထောင့်တွင် စုဝေးပြီး ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်အက်ဥပဒေကို သပိတ်မှောက်ရန် သစ္စာအဓိဋ္ဌာန် ပြုခဲ့ကြသည်။

၁၉၂၀ပြည့်နှစ် ဒီဇင်ဘာ ၅ရက်တွင် တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားကြီးများ ဦးဆောင်သော ပထမကျောင်းသားသပိတ်သည် စတင်ခဲ့ရာ မြန်မာနိုင်ငံ အနယ်နယ် အရပ်ရပ်သို့ တစ်ဟုန်ထိုး ပျံ့နှံ့သွားခဲ့လေတော့သည်။

အမျိုးသားနေ့ကို သတ်မှတ်ရန် အချို့က သီပေါမင်းပါတော်မူသော တန်ဆောင်မုန်းလဆုတ်၈ ရက်နေ့ကို အကြံပြု၍ အချို့က ဦးဥတ္တမထောင်ကျခဲ့သော ၁၂၈၃ ခု နယုန်လကွယ်ကို အစွဲပြု၍လည်း အကြံပြုကြရာ သပိတ်မှောက်ကောင်စီဝင် ဦးမြင့်က နန်းကျသောနေ့နှင့် ထောင်ကျသောနေ့သည် မင်္ဂလာမရှိ၍ နယ်ချဲ့ဗြိတိသျှ ပထမဦးဆုံး ထိထိရောက်ရောက် သပိတ်မှောက်ခဲ့သော တန်ဆောင်မုန်းလဆုတ် ၁၀ရက် နေ့ကိုသာ အမျိုးသားနေ့အဖြစ် သတ်မှတ်သင့်ကြောင်း အဆိုပြုကြရာ အားလုံးက သဘောတူညီထောက်ခံခဲ့ကြ၍ အမျိုးသားနေ့ကို စတင်သတ်မှတ်ခဲ့လေတော့သည်။