ဆောင်းပါး

‘ငလျင်သံခင်းတမန်ခင်းနှင့် အတိဒုက္ခများကြား ငြိမ်းချမ်းရေး စိတ်မဝင်စားဘဲ မိုက်တွင်းနက်ဆဲ စစ်ကောင်စီ’ ရွယ်မိုး စစ်ကောင်စီဟာ (၂၀၂၃-၂၄) ခုနှစ် ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်ကို ကျပ်ဘီလီယံ (၅,၆၀၀) ကျော် သုံးခဲ့​ကြောင်း နောက်ဆုံး ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးနောက်မှာ ကာကွယ်ရေးဘတ်ဂျက်ကို ထပ်မံထုတ်ပြန်ခြင်း မရှိတော့ပါဘူး။ ငလျင်အတွက် ကျပ်ဘီလီယံ (၅၀၀) သုံးမယ်လို့ ဒီကနေ့မှာ ထုတ်ပြောလာပေမယ့် ဒီငွေတွေဟာ ၎င်းတို့ရဲ့ ပျက်စီးသွားတဲ့ နေပြည်တော်ကို ပြန်လည်ပြုပြင်ဖို့နဲ့ စစ်ရုံးအဆောက်အဦးတွေ ပြန်တည်ဆောက်ဖို့သာဖြစ်ပြီး ပြည်သူလူထုအတွက် မဟုတ်ပါဘူး။ […]

“ကျယ်ပြန့်လာတဲ့ တော်လှန်စစ်နဲ့ ကုန်သွယ်စစ် ဒုတိယပိုင်းအစ” – သတင်းသုံးသပ်ချက်ဆောင်းပါး – ■ ​ကျော်​ဇောခိုင် နေပြည်တော်ကိုအထိနာစေခဲ့တဲ့ မတ် ၂၈ ငလျင်နောက်ဆက်တွဲသတင်းတွေ အရှိန်မသေသေးခင် မတ်လကုန်နဲ့ ဧပြီလဆန်းမှာပဲ နေရာအနှံ့ကနေ စကစ စစ်ရှုံးသတင်းတွေ ထွက်ပေါ်လာတယ်။ ‘ချင်း၊ စစ်ကိုင်း၊ မကွေး၊ ပဲခူး’ တော်လှန်ရေးတပ်​တွေဟာ မတ်လ ၃၀ နဲ့ ၃၁ ရက်တွေမှာ စလင်းက လေကြောင်းရန်ကာကွယ်ရေး စစ်ဆင်ရေးဌာနချုပ်တွေကို ဓာတ်အားပေးနေတဲ့ တညောင်ဓာတ်အားပေးစက်ရုံကို […]

“စစ်ကိုင်းငလျင်အလွန် တော်လှန်ရေး” – သတင်းသုံးသပ်ချက်ဆောင်းပါး – ■ ​ကျော်​ဇောခိုင် မတ်လ ၂၈ ရက်က စစ်ကိုင်းကို ဗဟိုပြုလှုပ်သွားတဲ့ ငလျင်ဟာ စစ်ကိုင်း၊ မန္တလေးနဲ့ နေပြည်‌တော်ကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ထိခိုက်ပျက်စီးစေခဲ့တယ်။ သဘာဝဘေးဒါဏ်ကြိုတင်ကာကွယ်ရေး၊ ကယ်ဆယ်ရေးနဲ့ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးတွေ သတ်သတ်မှတ်မှတ်မရှိတဲ့ နိုင်ငံတနိုင်ငံအတွက် သတင်းတွေမှာဖော်ပြလာတဲ့ သေကြေထိခိုက်ဒါဏ်ရာရမှုတွေနဲ့ အပျက်အစီးတွေဟာ ရှေ့မှာ ဆက်လက်ရင်ဆိုင်ရမယ့် အခက်အခဲတွေကို ကြီးမားစေပါလိမ့်မယ်။ ဒီငလျင်ဟာ တဘက်မှာဘာကိုဖော်ပြသလဲဆိုရင် မြို့ကြီး ၃ မြို့နဲ့ […]

“Total Internal Reflection” လင်းလက်နွေဦး တနေ့က ကျနော့်အမျိုးသမီးကို ကြိတ် လေးစားသွားတယ်။ ကိုယ့်ငါးချဉ် ကိုယ်ချဉ်တယ်လို့ပဲ ပြောပြော၊ ကပ်ချည်နေတယ် ပြောပြော၊ ဒါလေးတော့ ပြောရဦးမယ်။ ကျနော့်အကိုနဲ့ မရီးရဲ့ အင်္ကျီ၊ မင်္ဂလာဆောင်ဓာတ်ပုံ၊ ဘွဲ့ဓာတ်ပုံ စသဖြင့်ပေါ့၊ ဘာညာသာရကာတွေကို သိမ်းထားပေးဖို့ ပြောလာတယ်။ ဇာတ်လမ်းအစအဆုံး မသိရင် ဘာထူးလို့လဲလို့ ထင်စရာပေါ့။ ထူးတယ် … ထူးတယ်၊ တကယ် ထူးတယ်နော်။ ကျောင်းကန်နီးမှ မြန်မာ့ပုံပြင်ထဲကတော့ […]

“ခေတ်အဆက်ဆက် ကူကယ်ရာမဲ့ ပြည်သူတွေ” ညီကျော် နောက်တခါ လာပြန်ပြီတဲ့ဟေ့ … ဆိုသလို။ တို့ပြည်သူတွေမှာလည်း ဒုက္ခတွေ တခုပြီးတခု။ ဘေးအန္တရာယ်တွေထဲက မင်းဆိုးမင်းညစ်ဘေး ပြီးတော့ ရေဘေး၊ ခု ငလျင်ဘေး။ တပူပေါ် နှစ်ပူဆင့်တာ မဟုတ်တော့ပါဘူး။ ဘေးပတ်ပတ်လည်ကို ကြည့်လိုက်၊ ဖြတ်သန်းခဲ့တဲ့ကာလတွေ ကြည့်လိုက်၊ အပူတွေဆင့်တာ များလွန်းလို့ အမြင့်ကြီးရောက်နေပီ။ ထိပ်ဆုံးအပူထိ တက်ကြည့်လိုက်ရင် ပုပ္ပါးတောင်ကို မြင်ရပြီ။ ဧဝရက်တောင်ကို မြင်ရပြီ။ ဒီတခေါက်ကတော့ သဘာဝ […]

“ဝက်” တက္ကသိုလ်မိုးကြီး ကျနော့်ကောင်တွေထဲမယ် ၀က်ဆိုတဲ့ တကောင်ရှိတယ်။ ခင်ဗျားတို့ လူတယောက်ကို ၀က်လို့ နာမည်ပြောင်ပေးမယ်ဆို သတ်မှတ်ထားတဲ့ အင်္ဂါရပ်တွေ ရှိမှာပေါ့။ ထားပါ။ ၀က်က အဲဒါတွေအားလုံးနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ကောင်ပဲ။ ၀က်က ဘုန်းကြီးကျောင်းမှာ မနေဖူးဘူး။ ဒါပေမယ့် မြန်မြန်နဲ့ များများစားနိုင်တယ်။ ခုအကြောင်းက တက္ကသိုလ် ပထမနှစ်ကဆိုတော့ ဒီကောင်က ၁၇ နှစ်သား ၀က်ကလေးပေါ့။ သိတဲ့အတိုင်း ၀က်က အစားအသောက် သိပ်ငမ်းတဲ့ကောင်။ ကန်တင်းထိုင်ရင် အားလုံးထက် […]

“ကဘော်ချိုင့်ဝှမ်းက သတင်းစကား” – သတင်းသုံးသပ်ချက်ဆောင်းပါး – ■ ကျော်ဇောခိုင် ၂၀၂၅ မှာ အိန္ဒိယဂျီဒီပီက အရင် ဆယ်စုနှစ်တွေကထက် နှစ်ဆတက်လာတယ်။ ဒေါ်လာ ၄.၃ ထရီလီယံ ရှိလာတယ်။ လက်ရှိ ကမ္ဘာ့ နံပါတ်ငါး စီးပွားအင်အားကြီးနိုင်ငံဟာ ဒီနှုန်းအတိုင်း တနှစ်ကို ၇% လောက် ဆက်တက်လာရင် မကြာခင်မှာ နံပတ်လေး ဂျပန် (၄.၄ ထရီလီယံ) နဲ့ နံပါတ်သုံး ဂျာမဏီ (၄.၉ […]

“မသိခြင်းတွေဆိုတာ” မောင်လစ် ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ နေ့စဉ်လူ​နေမှုဘ၀မှာ လူတန်းစားမညီမျှမှုဟာ လက်​​တွေ့ပြဿနာတရပ် ဖြစ်လာပြီး အဲဒီပြဿနာကို ရင်ဆိုင်​ဖြေရှင်းဖို့ လိုအပ်လာပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အရင်းရှင်လူတန်းစားရဲ့ ခေါင်းပုံဖြတ် အမြတ်ထုတ်မှုကြောင့် အခြေခံလုပ်သားတွေမှာ ရပိုင်ခွင့် အပြည့်အ၀မရတာက အ​ရင်းခံပြဿနာဖြစ်လာရာက​နေ အခုဆိုရင် ဖက်စစ်စစ်တပ်ကြောင့် နိုင်ငံရဲ့ ဥပဒေ​ရေးရာက ယိုယွင်းလာပြီး လူ့အခွင့်အရေးဟာ မပြည့်ဝ​တော့တဲ့ အိပ်မက်တခု ဖြစ်လာပါတယ်။ ဒါ‌ကြောင့် အရင်ကတည်းက ထိုက်တန်တဲ့အခွင့်အရေး အပြည့်အ၀မရခဲ့တဲ့ အခြေခံလူတန်းစား‌တွေရဲ့ လူမှုဘ၀ဟာလည်း ပိုပိုအဖိနှိပ်ခံရပြီး ရပိုင်ခွင့်တွေ […]

“ကျွန်ုပ်ပေးသော နိုဘဲလ်ဆုရှင်” ထွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းကြည်သည် စစ်သားတယောက်က တည့်တည့်ချိန်ရွယ်ထားသော သေနတ်ပြောင်းဝရှေ့သို့ ကြောက်ရွှံ့စိတ် တစိုးတစေ့မှမရှိဘဲ တည့်တည့် ဝင်လာခဲ့ဖူးသည်။ သို့ပါသော်လည်း လက်ဗလာနှင့် တိုးဝင်လာသော ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား လက်နက်ပါသော စစ်သားကပဲ ကြောက်ရွှံ့ပြီး နောက်ဆုတ်သွားခဲ့သည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းကြည်၏ ရဲရင့်သောလုပ်ရပ်သည် ကမ္ဘာကျော်ခဲ့ပြီး ထိုလုပ်ရပ်အပါအဝင် ဒီမိုကရေစီနှင့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အကြမ်းမဖက် လုပ်ဆောင်မှုများအတွက် ကမ္ဘာတွင် ထင်ရှားလှသည့် ငြိမ်းချမ်းရေး နိုဘဲလ်ဆုကို ရရှိခဲ့သည်။ *** ကျွန်ုပ်ကိုယ်တိုင် နိုဘဲလ်ဆု […]

“အမေရိကန် အလှည့်အပြောင်း (၃)” – သတင်းသုံးသပ်ချက်ဆောင်းပါး – ■ ကျော်ဇောခိုင် ၂၁ ရာစုထဲမှာ လစ်ဘရယ် အမျိုးအစားသစ်တခုကို စတင် မိတ်ဆက် သုံးစွဲလာကြတယ်။ နာမည်အရ ဝုတ်ခ်လစ်ဘရယ် (Woke Liberal) လို့ ခေါ်ဝေါ်သတ်မှတ်တယ်။ လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း စနစ်တကျ ပျံ့နှံ့စိမ့်ဝင်နေသည့် လူမျိုး‌ရေးခွဲခြားမှု (Racial)၊ လူနည်းစုဖြစ်တဲ့ လူမျိုးစုအခွင့်အရေးများ (Ethnic Minority)၊ လူနည်းစု လိင်ခွဲခြားသတ်မှတ်ခံရသူများ (Sexual Minority) ကို […]