ဆောင်းပါး

“ဂယက်တွေနဲ့ အနက်တွေ” – သတင်းသုံးသပ်ချက်ဆောင်းပါး – ■ ​ကျော်​ဇောခိုင် ထရမ့် ဒုတိယသက်တမ်း စကတည်းက အရှေ့တောင်အာရှ၊ တောင်တရုတ်ပင်လယ်၊ ထိုင်ဝမ်အရေးတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ တရားဝင် ဘာမှ တိတိကျကျ ထုတ်ဖော် မပြောကြားခဲ့တဲ့ အမေရိကန်ဟာ မေ ၃၁ ရက်နေ့က ရှန်ဂရီလာ ဒိုင်ယာလော့ခ်မှာ အသံထွက်လာတယ်။ ကျနော်တို့ အင်ဒို ပစိဖိတ်ဒေသကို ဂုဏ်ယူစွာ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာပြီလို့ အမေရိကန် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ပီတာဟက်ဆက်က ဆိုတယ်။ ဒီပွဲမှာပဲ […]

‘မှတ်ချက်တခုနှင့် စိတ်မလုံခြုံမှု’ Ei Thandar Aung “အဲ့နေ့က ကျမက ရုံးသွားနေတာ။ ရုံးနောက်ကျနေလို့ YBS မစီးတော့ဘဲ Taxi ငှားစီးသွားတာ။ ဖုန်းသုံးနေတဲ့အချိန်မှာ သူငယ်ချင်းတယောက်က စာပို့လာလို့ ကြည့်လိုက်တော့ အရမ်းလန့်သွားပြီး ဘာလုပ်လို့ ဘာကိုင်ရမှန်း မသိ ဖြစ်သွားခဲ့တယ်” မဝေအောင် (အမည်လွှဲ) သည် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ သာကေတမြို့နယ်တွင် နေထိုင်သူဖြစ်ပြီး KBZ Bank တွင် ဘဏ်ဝန်ထမ်းအဖြစ် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသူဖြစ်သည်။ အသက် ၂၈ […]

“ပြောင်းလဲနေတဲ့ကမ္ဘာ – ၂” – သတင်းသုံးသပ်ချက်ဆောင်းပါး – ■ ​ကျော်​ဇောခိုင် ‘နိုင်ငံခြားရေးပေါ်လစီ’ အမေရိကန်သမ္မတအသစ် ပြောင်းလဲတိုင်း သူတို့ရဲ့ နိုင်ငံခြားရေးပေါ်လစီတွေကို သမ္မတသက်တမ်းရဲ့ အစပိုင်းမှာ တရားဝင် ထုတ်ဖော်ပြောကြားလေ့ရှိတယ်။ ဘိုင်ဒန်လက်ထက်က နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဖြစ်တဲ့ ဘလင်ကန်က အမေရိကန်ရဲ့ နိုင်ငံခြားရေးပေါ်လစီကို အကျယ်တဝံ့ ရှင်းလင်းပြောကြားခဲ့တာ တွေ့ရတယ်။ ထရမ့်တက်လာတော့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာကိုရူဘီယိုက ၂၀၂၅ ဇန်နဝါရီ ၂၂ မှာ ထရမ့် ဒုတိယသက်တမ်းရဲ့ ဦးစားပေးတွေနဲ့ […]

‘တော်လှန်ရေးချဥ်ခြင်း’ ကိုနီတွက် “တော်လှန်ရေး” ဆိုသည့် အဓိပ္ပါယ်ကို စဥ်းစားကြည့်မိသည်။ တော် (တြိ) သင့်လျော်သည်၊ လျောက်ပတ်သည်၊ အံကျသည်။ တော်လှန် (တြိ-၁) ခေတ်ဟောင်း စနစ်ဟောင်းမှ ခေတ်သစ် စနစ်သစ်သို့ ရောက်ရှိအောင်လုပ်သည်။ (တြိ-၂) ဖီဆန်သည်၊ ပုန်ကန်သည်၊ ကာပြန်သည်။ (တြိ-၃) စနစ်တခုမှ တခုသို့၊ အခြေအနေတခုမှ တခုသို့ ပြောင်းလဲပစ်သည်။ တော်လှန်ရေး (န) ခေတ်ဟောင်း စနစ်ဟောင်းမှ ခေတ်သစ် စနစ်သစ်သို့ ရောက်ရှိအောင် […]

“အဖြေမရနိုင်သော မေးခွန်း” ရီဗော်တီ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်လောက်က ကျနော်တို့မှာ ဒရုန်းလေးတစင်းရှိခဲ့တယ်။ ကိုယ့်နယ်မြေထဲမှာ ပထမဆုံးလို့ ပြောရမှာပဲ။ ပြောလို့သာပြောတာပါ၊ အဲဒီဒရုန်းကလည်း အလုပ်လုပ်ရတာနဲ့ ပျက်နေတာနဲ့ဆို ပျက်နေတာက ပိုများပါတယ်။ ဒီလိုနဲ့ ကျနော်တို့ ဒရုန်းလေး စမ်းသပ်ပျံသန်းတာ အောင်မြင်ချိန်မှာပဲ နယ်မြေခံတပ်ရင်းက စခန်းတစ်ခုကို ဒရုန်းနဲ့ချဖို့ ခေါ်ပါတော့တယ်။ နောက်ပိုင်းမှာတော့ အဲဒီစခန်းဟာ ကျနော်တို့ရဲ့ လေ့ကျင့်ရေးကွင်း ဖြစ်လာတယ်။ ဒရုန်းပျက်လို့ ပြင်ပြီးတိုင်း စမ်းကြတဲ့အခါ အဲဒီစခန်းကိုပဲ ဗုံးသီးကြဲရင်း […]

⁨ ⁨”ပြောင်းလဲနေတဲ့ကမ္ဘာ” – သတင်းသုံးသပ်ချက်ဆောင်းပါး –  ကျော်​ဇောခိုင် ၁၉၄၅ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးတော့ အမေရိကန်ဟာ ဥရောပ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက် ရည်ရွယ်ချက်နှစ်ခုနဲ့ မာရှယ်စီမံကိန်းကိုစတယ်။ ပထမရည်ရွယ်ချက်က အနောက်ဥရောပကို ကွန်မြူနစ်စနစ် ဝင်မလာအောင် (စီးပွားရေးအရ ပံ့ပိုးပေးရင်း) တားထားဖို့ဖြစ်ပြီး ဒုတိယရည်ရွယ်ချက်က စစ်အတွင်း ကျယ်ပြန့်လာတဲ့ အမေရိကန်စီးပွားရေးကို ပြန်ကျမသွားဖို့နဲ့ ဆက်လက် ချဲ့ထွင်နိုင်ဖို့ဖြစ်တယ်။ အမေရိကန် မာရှယ်ပလန်ကို အစပြုတော့ စတာလင်က အရှေ့ဥရောပနဲ့ ဥရောပအလယ်ပိုင်းကို သြဇာချဲ့ထွင်ဖို့ တန်ပြန်တယ်။ […]

‘ငလျင်အကြောင်းပြောတဲ့ ဖုန်းကောလ်’ တာပလု “ငလျင်ဘေးကြုံရတော့ ပထမဆုံး ဖုန်းခေါ်လာသူကို မမေ့ပါနဲ့” တဲ့။ဒီစာစုလေးကိုတွေ့တော့ ၂၀၂၅ ခုနှစ် မတ်လ ၂၈ ရက်နေ့ နေ့လယ်ခင်းတခုက အတွေးထဲ ပြန်ပေါ်လာတယ်။ အခြေအနေက တသက်တာ မေ့လို့မရမယ့် ဖြစ်ရပ်တခုလို့ ပြောရမယ်။ အဲဒီနေ့က နေ့လယ်ခင်းကို ခါတိုင်းလိုပဲ ဖြတ်သန်းနေတာပါ။ မိတ်ဆွေတယောက်နဲ့ စင်ဂနယ် (Signal) ကနေ စကားတွေ ပြောနေကြတာ။ သူက မြန်မာနိုင်ငံ ယောဒေသကနေ အသံနဲ့ […]

“နိုင်ငံ​​ရေးအ​ခြေခံမရှိ​သော စစ်​ရေး” ရဲဘော်အေ နိုင်ငံရေးအခြေခံမရှိသော စစ်ရေးသည် စစ်ဘုရင်များ ပေါ်ပေါက်ရေးနှင့် စစ်ဘုရင်များကြား နိုင်ငံရေး သဘောတူလမ်းကြောင်းတခုသာ ရှေးရှူလေသည်။ နွေဦးတော်လှန်ရေး အစဦးမှ ယနေ့တိုင် တော်လှန်ရေး၏ ရှေးရှုချက်ကို ပြောနေကြသည့်တိုင် ထို ရှေးရှုချက်များသည် ယနေ့တိုင် နိုင်ငံရေးအခြေခံမူများ ဖြစ်မလာခဲ့ကြသေးပါ။ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့များကြား ဦးတည်ချက်များ ကွဲပြားနေကြသလို နိုင်ငံရေးအခြေခံမူများပင် မတူကြဘဲ မဟာမိတ်သဘော တွဲ၍ စစ်ရေးဖော်ဆောင်မှုများ၏ အကောင်းအဆိုးကို ဓမ္မဓိဋ္ဌာန်ကျကျ ဆင်ခြင်သုံးသပ်ခြင်းများထက် ဝါဒဖြန့်ချိရေးဆန်ဆန် ကိုယ်လိုသလို […]

⁨”ကမ္ဘာ့​တောင်ဘက်ခြမ်းနဲ့ အာဏာရှင်​တော်လှန်​ရေး” – သတင်းသုံးသပ်ချက်ဆောင်းပါး – ■ ​ကျော်​ဇောခိုင် ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်က ရုရှားမှာပြုလုပ်တဲ့ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အောင်ပွဲ နှစ် ၈၀ မြောက် အခမ်းအနားကို တက်ရောက်ခဲ့တဲ့ စစ်ခေါင်းဆောင်ကို တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင်းပင်က မေလ ၉ ရက်နေ့မှာ လက်ခံတွေ့ဆုံခဲ့တယ်။ ‘ဘန်ဒေါင်းစိတ်ဓာတ်’ ဒီပွဲမှာ ရှီကျင်းပင်က ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲနေရေး မူငါးချက်နဲ့ ဘန်ဒေါင်းစိတ်ဓာတ်ဆိုတာကို တခုတ်တရ ထည့်သွင်း ပြောကြားလာခဲ့တယ်။ သူပြန်ဆွဲထုတ်လာတဲ့ ဒီမူငါးချက်ဟာ ချူအင်လိုင်း၊ […]

“တော်လှန်ရေးကာလအတွင်း နိုင်ငံရေးအရ ရင့်ကျက်မှု” – သတင်းသုံးသပ်ချက်ဆောင်းပါး – ■ ​ကျော်​ဇောခိုင် ဧပြီလကုန် (၂၈ နဲ့ ၂၉) ကူမင်းမှာလုပ်တဲ့ စကစနဲ့ ဆွေးနွေးပွဲကို တအာင်းက မေလဆန်းမှာ ထုတ်ပြန်လာတယ်။ ဒူးလောက်တင်မှ ရင်လောက်ကျဆိုတဲ့ သဘောအရများလားမသိ။ အရင် တအာင်း ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသဖြစ်တဲ့ နမ့်ဆန်နဲ့ မန်တုံကလွဲလို့ ကျန် သိမ်းပိုက်ထားတဲ့ မြို့အားလုံးကနေ ပြန်ဆုတ်ပေးရမယ်လို့ စကစဘက်က တောင်းဆိုလာတယ်။ ‘တအာင်းဆွေးနွေးပွဲများ’ ဆွေးနွေးပွဲက ဧပြီ […]