မျက်ရည်များရဲ့ အော်သံ

ရုပ်ရှင်ကြည့်တာနဲ့ပတ်သက်ရင် ကျနော့်လောက် စိတ်ဆင်းရဲစရာ စိတ်ညစ်စရာကောင်းတဲ့ ရုပ်ရှင်ကြည့်တာ ကျနော်ပဲ ဖြစ်မလားတောင် မသိပါဘူး။ အထူးသဖြင့် စစ်ပွဲနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ရုပ်ရှင်တွေဟာ ကြည့်ရသူအများစုတိုင်း ရင်နင့် စိတ်ထိခိုက်ရမှာပါပဲ။ ချက်ချင်းတွေးလိုက်မိမှာမျိုးက ဒီထဲကလို အဖြစ်သနစ် တွေ ကိုယ့်ဝန်းကျင်မှာ လာဖြစ်ရင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲ၊ မိသားစုကို ဘယ်လိုကာကွယ်မလဲ၊ ဘယ်လိုကျော်လွှားမလဲ စလို့ တွေးတောကောင်း တွေးတောမိကြမှာပါ။

မျက်မှောက်ခေတ်ကမ္ဘာကြီးက ဘယ်လောက်ပဲ တိုးတက်လာတယ်ပြောပြော စစ်ပွဲတွေကတော့ ဖြစ်နေဆဲပဲ။ အရင်တုန်းက အင်မတန် ရင်နင့်နာကျင်ဖွယ် ဖြစ်ရပ်တွေ ကြုံခဲ့ရတဲ့ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်၊ ကိုရီးယားပြည်တွင်းစစ်၊ တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်၊ ဗီယက်နမ်ပြည်တွင်းစစ်၊ ကမ္ဘောဒီးယား ခမာနီ အရေးအခင်း၊ အင်ဒိုက နိုင်ငံရေးပိုင်း အားပြိုင်မှု သတ်ဖြတ်ပွဲတွေစလို့ အင်မတန်မှ ချောက်ခြားဖွယ်ရာ အဖြစ်အပျက်တွေ ကြုံခဲ့ကြလည်း လူသားတွေမှာ သင်ခန်းစာ ထပ်မယူနိုင်အား၊ ထပ်ဖြစ်ကြဆဲ။

လက်ရှိကာလမှာဆိုရင် ယူကရိန်းတို့ကို သွားကြည့် သနားနေရင်တော့ ကိုယ့်ပြည်က ချိုတကူးလို ဇာတ်‌ကောင်ပုံပွားတွေ များနေပြီလို့သာ မှတ်ချက်ပေးရမှာဖြစ်တယ်။ လက်ရှိ ဒီလို စစ်မီးကို ဆိုးဝါးစွာ ပိုက်ထွေးခံစားနေရတာ ကျနော်တို့ပြည်ပေါ့လေ။ နေ့စဉ်မြင်တွေ့နေရတဲ့ ရင်နင့်နာကျင်မှုတွေကနေ စိတ်ထိခိုက်ရတုန်းမှာ ဒီ အမေရိကတိုက်အလယ်ပိုင်းမှာရှိတဲ့ Salvador နိုင်ငံက ၁၉၇၉ ကနေ ၁၉၉၂ အထိ ၁၂ နှစ်ကြာဖြစ်ခဲ့တဲ့ ပြည်တွင်းစစ်မီးကို အခြေခံပြီး ပြန်လည်တင်ပြတဲ့ ဒီရုပ်ရှင်ကို ကြည့်ရတဲ့အခါမှာတော့ အင်မတန်မှ စိတ်ဆင်းရဲစရာကောင်းတဲ့ ရုပ်ရှင်တွေကို မျက်တောင်မခတ်တမ်း ကြည့်နိုင်တဲ့ ကျနော့်မှာ ကြည့်ရင်း ရုပ်ရှင်လို့ မထင်မိတော့။ လက်ရှိ မိမိတို့တိုင်းပြည်ထဲပဲ ရောက်ရှိသွားသလို ခံစားရပြီး မျက်ရည်တွေ သွင်သွင်စီးကျရလို့ နှစ်နာရီခွဲမတတ် ကြာမြင့်တဲ့ရုပ်ရှင်က လေးနာရီလောက်ကြာသွားပြီး မနက်လင်းသွားတဲ့အထိ ကျနော့်မှာ အိပ်စက်လို့မရခဲ့ဘူး။ ဆက်မကြည့်နိုင်။ ခဏရပ်ထားမိလိုက်၊ တွေတွေကြီး စဉ်းစားမိလိုက်၊ နာကျင်ဆို့နင့်လိုက်နဲ့ တခါ ထပ်ကြည့်မိပြန်။ စိတ်ကို ဒါဟာရုပ်ရှင်ပါကွာလို့ အာရုံပြောင်းလည်း ပြန်ကြည့်လိုက်ချိန် မြင်ကွင်းတွေက လက်ရှိ ကိုယ့်ပြည်က အဖြစ်သနစ်တွေနဲ့ တထပ်တည်းဖြစ်နေတော့ စိတ်က နစ်ဝင်သွားပြန်နဲ့။ အင်မတန်မှ နာကျင်ကြေကွဲရတဲ့ အခိုက်အတန့်ကြီးပါပဲ။

ပြီးပျက်ခဲ့ပြီးသော အဲဒီနိုင်ငံကလေးရဲ့ အဖြစ်အပျက်ကလည်း ကျနော်တို့ပြည်နဲ့ ဘာထူးလို့လဲ။ လက်နက်ပါဝါအားကိုးနဲ့ အောက်ခြေပြည်သူကိုပဲ ဖိနှိပ်လွန်းနေတဲ့ စစ်တပ်ကို လက်ဝဲယိမ်း တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်းတွေကနေ ပြန်ပြီး တွန်းလှန်တိုက်ခိုက်ကြတာ။ လက်ဝဲယိမ်း ဘက်တော်သားတွေက ပြန်ချတာဆိုတော့ အမေရိကန်လို တရားမျှတမှုကိုပဲ အလေးထားပါတယ်ဆိုတဲ့ ဒီမိုကရေစီဘိုးအေ တိုင်းပြည်ကြီးက တပြည်လုံးက ဘာမှမသိရှာတဲ့ ပြည်သူတွေကို ထင်တိုင်းကြဲ လုပ်ချင်ရာလုပ်နေတဲ့ အာဏာရစစ်တပ်ကို လက်နက်တွေ လက်သိပ်ထိုးရောင်း စစ်ရေးလေ့ကျင့်ပေးတာမျိုးအထိ ပါဝင်ပေးတာ ရယ်ချင်စရာကြီးပေါ့ခင်ဗျာ။ ဒါကတော့ နိုင်ငံရေးအရ တရားမျှတမှု ရှာနိုင်မယ့်ဘက်ကပဲ ရပ်ရမှာပေါ့လို့ ခင်ဗျားတို့က ဆိုကောင်းဆိုမယ်။ ခုမြင်ရတာတော့ ယင်းနိုင်ငံထဲက လက်ပါးစေ စစ်သားတွေဟာ ကိုယ့်ပြည်က အာဏာသိမ်းစစ်တပ်ရဲ့ နောက်လိုက်တွေနဲ့ တထေရာတည်းပါပဲ။ ဆိုရရင် သမိုင်းသင်ခန်းစာ အမှန်တွေဆိုပါတော့။ ဒီလို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကနေ ပေးတဲ့ လက်နက်အင်အား အကူအညီတွေ ရရှိလာပြီးတဲ့အခါမှာ အာဏာရစစ်တပ်က ခွေးကို ကျားရိုးကျွေးတိုက်ဆိုတဲ့ စကားပုံလိုပဲ ပိုမိုအင်အားကောင်းလာပြီးတော့ ပြည်သူလူထုအပေါ် ဖိနှိပ်ရက်စက်မှုတွေ ပိုပြီးလုပ်ဆောင်လာခဲ့ပါတယ်။

ယခုရုပ်ရှင်က ပြသတဲ့ အကြောင်းအရာကတော့ ယင်းသို့ ပြည်တွင်းစစ်မီးကာလမှာ တော်လှန်ရေးတပ်တွေနဲ့ အာဏာရှင်စစ်တပ်တို့ တိုက်ကြတဲ့ပွဲမှာ လက်နက်တွေ ဘယ်မျှရှိနေပါစေ လူအင်အားက လိုအပ်လာပြီဖြစ်တာမို့ လက်ရှိ ကျနော်တို့တိုင်းပြည်က မအလစစ်တပ် လုပ်ဆောင်သကဲ့သို့ တိုင်းပြည်တွင်းက အရွယ်ကောင်းလူငယ်တွေကို အတင်းအဓမ္မ ပေါ်တာဆွဲပြီး စစ်မှုထမ်းခိုင်းတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ရရာ ပေါ်တာဆွဲပေမဲ့လည်း လူအင်အားက မလုံလောက်ပြန်တဲ့အခါမှာ ကိုးနှစ်ဆယ်နှစ်အရွယ် ကျောင်းသားကလေးတွေကိုပါ အဓမ္မ ခေါ်ဆောင်ရင်းကနေ ဖြစ်လာရတဲ့ ရင်နင့်နာကျင်ဖွယ် အခြေအနေတွေကို ဒီရုပ်ရှင်ကနေတဆင့် ပြန်ပြောင်း တင်ပြထားခြင်းဖြစ်တယ်။

အာဏာာရစစ်တပ်ဟာ နိုင်ငံအနှံ့အပြားက စာသင်ကျောင်းတွေ၊ သာသနိက အဆောက်အဦးတွေမှာပဲ တပ်စွဲထားကြတယ်။ လက်နက်အားကိုးနဲ့ လမ်းပေါ်က မိန်းမကောင်းလေးတွေ မြင်ရင်လည်း အတင်းဆွဲဖမ်းပြီး မုဒိန်းကျင့်ကြတယ်။ ခရစ်ယာန် ဘုန်းတော်ကြီးလို့လည်း မရှောင်၊ အနိုင်ကျင့် နှိပ်စက်ကြတယ်။ အဆိုးဆုံးကတော့ သူတို့မှာ စစ်သားတွေနည်းလာတဲ့အခါ မူလတန်းကျောင်းတွေထဲက ဆယ်နှစ်အရွယ် ကျောင်းသားလေးတွေကို အတင်းဝင်ဖမ်းပြီး ကလေးစစ်သား အလုပ်ခိုင်းတာပါပဲ။

ယခုရုပ်ရှင်ဟာ အသက် ဆယ့်တစ်နှစ် အရွယ်ပန်းမျှလောက်ရှိမယ့် ချဗာဆိုတဲ့ ကလေးလေးကနေ ဗဟိုပြုပြီး တင်ဆက်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ အသက် ဆယ့်တစ်နှစ်အရွယ် ရောက်တဲ့အထိ နိုင်ငံရဲ့ ပြည်တွင်းစစ်မီးဟာ ဟုန်းဟုန်းတောက်လောင်နေဆဲ။ သူတို့ရွာကလေးမှာလည်း ထုံးစံအတိုင်း ပြောက်ကျားတိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားနေတယ်။ ဖခင်ဖြစ်သူက သူ့မေမေရယ်၊ သူတို့မောင်နှမသုံးယောက်ကို ထားပစ်ခဲ့ပြီးတော့ အမေရိကကို လစ်သွားခဲ့ပြီ။ မိခင်ဖြစ်သူမှာ လူလားမြောက်စ ကလေးသုံးယောက်နဲ့ပဲ အရာရာကို ခါးစည်းခံနေရရှာတယ်။

ညညဆိုရင် သူတို့ အိမ်စုတ်ကလေးတွေရဲ့ ဘေးမှာ စစ်တပ်နဲ့ တော်လှန်ရေးတပ်သားတွေချင်း အပြန်အလှန် တိုက်ခိုက်လေ့ရှိကြတယ်။ အမေဖြစ်သူ အလုပ်က ပြန်မလာသေးဘူးဆိုရင် ချဗာဟာ ယောက်ျားရင့်မာကြီးအသွင်နဲ့ သူ့အောက်က ညီမနဲ့ညီငယ်လေးကို ကာကွယ်အားပေးရရှာတယ်။ ခနိုခနဲ့ဖြစ်နေတဲ ခုတင်တွေကို လှန်ချပြီး မောင်နှမသုံးယောက်မှာ အဲဒီအောက်ကို ဝပ်နေကြရတယ်။ ကျည်ဆန်တွေကတော့ မိစ္ဆာများရဲ့လေချွန်သံတွေလို သူတို့ခေါင်းပေါ်ကနေ ရွှီခနဲ ရွီခနဲ ဖြတ်ပြေးသွားတတ်ပြီး အိမ်စုတ်ကလေးထဲက အကာအရံတွေ၊ ဇလုံပန်းကန်ခွက်ယောက်တွေကို ဖောက်ဝင်သွားတတ်ကြတယ်။ အဲဒီလို တိုက်ပွဲဖြစ်တဲ့ညဆို ပြေးစရာမြေမရှိတဲ့ သူတို့အဖို့တော့ ငရဲကျရတာနဲ့ ဘာထူးမှာလဲ။

မနက်လင်းပြီဆိုရင်တော့ အိမ်ပတ်ဝန်းကျင်မှာ သေနတ်မှန်ပြီး သေဆုံးနေကြတဲ့ အလောင်းတွေက ပိုးလို့ပက်လက်။ သူတို့ရှေ့မှာတင် သေနတ်ကျည်ဆန် ထိမှန်လို့ ပျောက်ကွယ်သွားသူ အိမ်နီးချင်းတွေဟာ တယောက်ပြီးတယောက်ပေါ့။ ချဗာဟာ မိခင်ဖြစ်သူ အားကိုးရမယ့် သားကလေးတယောက် ဖြစ်ချင် တာ။ ဒါကြောင့် ကလေးအရွယ်ပေမဲ့ ကားစပယ်ယာလိုက်ပြီး ပိုက်ဆံရှာတယ်။ ကျောင်းအားချိန်တိုင်း ကားပေါ်ကို လိုက်သွားလေ့ရှိတယ်။

ရတဲ့ပိုက်ဆံကလေးကို အမေဖြစ်သူကို ပြန်အပ်လေ့ရှိတယ်။ ကျန်တဲ့အချိန်မှာတော့ ကလေးတွေ ဘာသာဘာဝအတိုင်းပဲ ရွာထဲက အရူးကြီး အန်ချာနဲ့အတူ ဆော့ကြ ကစားကြတာပေါ့။ စစ်သားတွေကတော့ သူတို့စာသင်ကျောင်းတွေထဲမှာလည်း တပ်စွဲထားပြီး ရွာထဲကပြည်သူတွေကို အနိုင်ကျင်လေ့ရှိကြတယ်။ အဆိုးဆုံးကတော့ စာသင်ကျောင်းထဲကို လာလာပြီးတော့ ကျောင်းသားလေးတွေကို တောင်းခံပြီး စစ်စခန်းဆီကို အဓမ္မ ယူငင်သွားတတ်ကြတယ်။ ချဗာတို့မှာလည်း တထိတ်ထိတ်နဲ့ သူတို့အလှည့် ဘယ်တော့ရောက်မလဲပေါ့။

လူတယောက်လက်ထဲကို ဆင်ခြင်တုံတရားနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အတွေးအခေါ်လမ်းစဉ်ကို အရင်မသွပ်သွင်းဘဲ လူသတ်လက်နက်ကို ချက်ချင်းထည့်ပေးလိုက်တာဟာ ကျားရဲ့အစွယ်ကို ပိုပြီး ချွန်မြအောင် သွေးပေးတာမျိုးနဲ့ အတူတူပဲဆိုတာကို ချာတိတ်ပေါက်စလေး ချဗာက နားလည်လာတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ သူတို့နဲ့ရွယ်တူ ကျောင်းက ဖမ်းခေါ်သွားတဲ့ ကောင်လေးက ခုရွာနားကို ပြန်လာတော့ လက်ထဲမှာ ရိုင်ဖယ်သေနတ်ကြီးနဲ့ အရွယ်နုနု ဘာမှနားမလည်သေးတဲ့ ကလေးငယ်တယောက်ရဲ့ ဦးဏှောက်ထဲကို ဘယ်လိုအဆိပ်တွေ ထည့်ပေးလိုက်သလဲတော့ မသိပါဘူး။

လူသတ်လက်နက်ကိုကိုင်ရင်း အားပါးတရ ပစ်ယမ်းပြနေတဲ့ သူ့ပုံစံက ချဗာတို့နဲ့ ကွဲပြားနေပါပြီ။ ချဗာတို့က အရင်ကအတိုင်း နာမည်ပြောင်ခေါ်တော့ ပြုံးပြုံးလေး မတုန့်ပြန်တော့ဘူး။ သေနတ်ပြောင်းကြီးကို သူတို့ဆီချိန်ပြီး အဲသလို ထပ်ခေါ်ရဲ ခေါ်ကြည့်စမ်းတဲ့၊ သေသွားမယ်ဆိုလို့ ချဗာတို့မှာ ကုပ်သွားရတယ်။

သူတို့အနားမှာ စစ်‌ဖိနပ်သံတွေကလည်း ပိုပိုဆူညံလာပြီ။ စစ်သားလိုအပ်ချက် အများအပြားရှိလာပုံရတဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေက အမိန့်ပေးလို့ဖြစ်မှာပေါ့။ အရင်လို စာသင်ကျောင်းထဲတင် စာရင်းယူ ဖမ်းခေါ်တာမျိုး မလုပ်တော့ဘဲ ချဗာတို့ရွာတွေထဲကို ဝင်မွှေပြီး တွေ့သမျှ ကလေးတွေကို အကုန်ဖမ်းခေါ်သွားကြတော့တယ်။ သူတို့မှာတော့ ခေါင်မိုးကလေးပေါ်တက်ပြီး ပုန်းနေကြရတာပေါ့။

လူစိတ်မဲ့နေကြတော့တဲ့ စစ်သားတွေဟာ သူတို့ဖမ်းဆီးတာကို လက်မခံဘဲ ထွက်ပြေးတဲ့ ကလေးတွေဆိုရင် ပစ်သတ်လိုက်ကြတာဆိုတော့ ချဗာတို့မှာ ပြေးပေါက်ပိတ်နေကြတယ်။ ကလေးစစ်သားအဖြစ်နဲ့ တပ်ထဲပါသွားခြင်းအဖို့ကလည်း လူသားဒိုင်းအဖြစ်ပဲ အသုံးချခံရမှာပဲ မဟုတ်လား။ ဦးဏှောက်နုနုကလေးသာရှိသေးတဲ့ ချဗာတို့မှာ ပုန်းစရာ ပြေးစရာ မြေမရှိ။ ဘာဆက်လုပ်ရမလဲလည်း မသိကြတော့။

စာသင်ကျောင်းတွေလည်း သူတို့ မီးနဲ့ရှို့လိုက်ကြလို့ မသွားနိုင်ကြတော့ဘူးလေ။ နောက်ပြီး သူ့နှလုံးသည်းပွတ်ထဲမှာ ဆည်းလည်းကလေးတလုံး တပ်ပေးသွားတဲ့ ကျောင်းသွားဖော်ကလေးရဲ့ အိမ်ကလေးကလည်း စစ်သားတွေရှို့တဲ့ မီးတွေထဲမှာ အစအနတောင် ရှာမတွေ့တော့။ ချဗာမှာ ယောက်ျားရင့်မာကြီးလို မိသားစုကို ကာကွယ်ပေးဖို့ဆိုတာလည်း မသိတော့ဘူးလေ။

ရွာကလေးထဲမှာတော့ စစ်သားတွေဟာ အိမ်တွေ မီးနဲ့ရှို့လိုက်၊ စိတ်မထင်ရင် မထင်သလို သတ်ဖြတ်လိုက်နဲ့ ချဗာတို့ဟာ နောက်ဆုံးတော့ လွတ်ရာလွတ် ကြောင်း တနေရာကိုပဲ သူ့ဘော်ဒါလေးတွေနဲ့ ထွက်ခွာပြေးဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်ကြတော့တယ်။

ရုပ်ရှင်ရည်ညွှန်း – Innocent Voices Movie (2004)