အလှမ်းမဝေးတော့တဲ့ မန်းမကွေး

“အလှမ်းမဝေးတော့တဲ့ မန်းမကွေး”
– သတင်းသုံးသပ်ချက်ဆောင်းပါး –
■ ကျော်ဇောခိုင်

ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ရက်နေ့ ပြည်ထောင်စုနေ့မှာသာမက ရှမ်းပြည်နယ်‌နေ့၊ ကချင်ပြည်နယ်နေ့ စတဲ့ ပြည်နယ်နေ့တွေမှာ စာထုတ်ပြန် (သဝဏ်လွှာ) ပေးပို့တဲ့အခါတွေမှာ စကစဘက်က ထည့်သွင်း ပြောကြားလာတဲ့အချက်က နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးစားပွဲဝိုင်းမှာ ဖြေရှင်းကြဖို့ ဆိုတာပဲဖြစ်တယ်။

ခုနောက်ပိုင်း တခုပိုလာတာက တိုင်းပြည်ဟာ ပြည်ပလက်အောက်ခံဘဝကို ပြန်ပြီး ကျရောက်သွားနိုင်တယ် ဆိုတာမျိုး ပါပါလာတယ်။ ဒါဟာ စစ်တပ်အင်အားကောင်းကောင်းနဲ့ နိုင်ငံကိုအုပ်ချုပ်လာခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာအတွင်း ခုချိန်မှာ သူတို့ရဲ့ ပြိုကျလုနီးပါး အခြေအနေမှန်ကို ပျက်ပျက်ထင်ထင် မြင်လာရတာကနေထွက်ပေါ်လာတဲ့ သဘောထားလို့ ဆိုရမှာဖြစ်တယ်။

‘တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး’
ဒီရက်ပိုင်း (ဖေဖော်ဝါရီ ၆ ကနေ ၈ ရက်ထိ) အာဆီယံကိုယ်စားလှယ် လာသွားတဲ့ အချိန်တွင်းမှာလည်း စကစနဲ့အတူ နုဂျီ၊ တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့ပေမယ့် ငါးယောက်မြောက် ခန့်အပ်ခံရတဲ့ အော့မန်ဟာရှင် (မလေးရှား) ရဲ့ ခရီးစဥ်က မြေစမ်းခရမ်းပျိုးအဆင့် (သူတာဝန်ယူရတဲ့အချိန်က ဒီနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၉ ကျမှစလို့ သဘောထားတွေ တီးခေါက်ကြည့်တဲ့အဆင့်) မှာပဲ ရှိသေးတဲ့သဘောဖြစ်တယ်။ အာဆီယံရဲ့ လက်ရှိသဘောထားက ရွေးကောက်ပွဲကို အတင်းတွန်းသွားမယ့်အစား အပစ်ရပ်ဖို့နဲ့ ဆွေးနွေးဖို့ဖြစ်တယ်။ စကစဘက်ကလည်း ခုချိန်မှာ အရင်လို ခေါင်းမာလို့မရတော့ဘူး ဆိုတာကိုသဘောပေါက်လာပေမယ့် သူတို့ကို အစိုးရအဖြစ်သတ်မှတ်ပြီး ဆွေးနွေးလိုတာမျိုးဖြစ်တယ်။

တကယ်တမ်း ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ အာဆီယံကို ဘယ်သူကမှ သေသေချာချာ အားကိုးကြတာတော့ မဟုတ်ဘူး။ တော်လှန်ရေး အင်အားစုတွေဘက်ကအားမကိုးသလို စကစဘက်ကလည်း အရင်ကဆိုရင် လိုသလို ခေါ်ကစားနေတဲ့ သဘောထားမျိုးဖြစ်တယ်။ တရုတ်က သူပြောချင်တာကို အာဆီယံထဲကသဩဇာညောင်းတဲ့နိုင်ငံနဲ့ ပူးပြောပြီး အမေရိကန်က သူမဝင်လိုတာကြောင့် အာဆီယံကို ပုံလွှဲထားတဲ့ သဘောမျိုးသာဖြစ်တယ်။

အာဆီယံအတွင်းမှာလည်း အဖွဲ့ဝင်တွေဟာ မြန်မာ စစ်အာဏာသိမ်းခံရချိန်ကစလို့ အမြင်တွေမတူကြသလို ခုအချိန်မှာတော့ သိသိသာသာ နှစ်ပိုင်းကွဲနေတဲ့ သဘောမျိုးဖြစ်တယ်။ နောက်ထပ် အာဆီယံရဲ့ အားနည်းချက်ကတော့ အလုပ်မဖြစ်တဲ့ သဘောတူညီချက် ငါးချက်ကို မလွှတ်တမ်း ဆုပ်ကိုင်ထားတာဖြစ်တယ်။ အာဆီယံလို အဖွဲ့အစည်း အတော်များများရဲ့ ချဥ်းကပ်ပုံက ကျိုးကြောင်းဆီလျော်မှုကို တရားသေ (dogmatic rational approach) ဆုပ်ကိုင် ထားတာဖြစ်တယ်။ အဲဒီချဥ်းကပ်မှုသည်ပင်လျှင် စစ်တပ်ကို ဗဟိုပြုစဥ်းစားတဲ့သဘောမျိုး ရှေ့မှာ တောက်လျှောက် ကျင့်သုံးလာတာဖြစ်ပြီး နောက်ပိုင်းတိုးတက်မှုအနည်းအကျဥ်းက တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေကို အသိအမှတ်ပြု ထည့်သွင်းလာခဲ့တာပဲဖြစ်တယ်။

‘ဆွေးနွေးပွဲရဲ့ အခြေခံအကျဆုံး သဘောထား’
တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖို့ ဘာတွေလိုတယ်၊ ဘယ်လို ရပ်တည်ချက်တွေရှိတယ်၊ ဘယ်လို အချက်အလက်တွေကြောင့်ဖြစ်တယ် စသည်ဖြင့် မြောက်ပိုင်း ၃ ဖော် (ကိုးကန့်၊ တအောင်း၊ ရခိုင်) အားလုံးက ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြ၊ အင်တာဗျူးတွေနဲ့ ဖွင့်ဟခဲ့ကြပြီးဖြစ်တယ်။ နုဂျီသည်လည်းပဲ ပထမ ၃ ချက်၊ နောက်ပိုင်း ထပ်တိုးတွေနဲ့ ပြန်မွမ်းမံထားတဲ့အချက်တွေကို ထုတ်ဖော်ပြောခဲ့တာ တွေ့ရတယ်။ ထုတ်ပြန်ချက်တွေ တော်တော်များများဟာ ဖိအားတွေအောက်ကနေ ထုတ်ပြန်ရတာက တပိုင်းဖြစ်ပေမယ့် ဒါကြောင့် ဒီလို လုပ်ချင်ပါတယ်ဆိုတဲ့ ဆင်ခြေအားပြုထားတဲ့ သဘောတွေကို တွေ့ရတယ်။

တကယ်တမ်း တော်လှန်ရေးအင်အားစု (တော်လှန်ရေးဦးဆောင်မှုအပိုင်းက) တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး သဘောထားကို တော်လှန်ရေးဦးတည်ချက်၊ ရည်မှန်းချက်နဲ့ကိုက်ညီတဲ့ အလွယ်ကူဆုံးနဲ့ အရှင်းလင်းဆုံး ထုတ်ပြန်ဖို့ဆိုရင်တချက်တည်းပြောရင် လုံလောက်မယ်လို့ ယူဆမိတယ်။ အဲဒါက မြန်မာ့နိုင်ငံရေးကနေ စစ်တပ်ထွက်ဖို့ဖြစ်တယ်။ တိုင်းပြည်ရဲ့ နိုင်ငံရေးဦး‌ဆောင်မှုကနေ ပါဝင်ဖို့လိုမယ်လို့ စစ်တပ်ဘက်က ယူဆထားသမျှ ဆွေးနွေးရေးဟာ ဘယ်လိုမှ မဖြစ်နိုင်ဘူး ဆိုတာပဲဖြစ်တယ်။

လက်ရှိစစ်ပွဲတွေရဲ့ အနိုင်အရှုံးတွေနဲ့ အခြေအနေတွေအရ စစ်တပ်ဟာ တိုင်းပြည်ကို ကယ်တင်နိုင်စွမ်းနဲ့ ကယ်တင်နိုင်တဲ့အင်အား မရှိတော့။ သူ့တပ်ကိုသူပြန်ပြီး ကယ်တင်နိုင်ဖို့သာ အားထုတ်သင့်တယ်။ အဲဒါက စစ်တပ် နိုင်ငံရေးကနေ ထွက်လိုက်တာပဲဖြစ်တယ်။ ဆွေးနွေးပွဲဆိုတာဖြစ်ခဲ့ရင် ဆွေးနွေးရမှာက စစ်တပ်ကို ဘယ်လို အဆင်ပြေအောင် ဆုတ်ခွာမလဲ ဆိုတာပဲဖြစ်တယ်။ ဒီအနေအထားသည်ပင်လျှင် တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေဘက်က တိုင်းပြည် နဲ့လူထုကို ငဲ့ကွက်ပြီး လက်ခံပေးနိုင်မယ့် အနိမ့်ဆုံး လိုအပ်ချက်ဖြစ်တာ တွေ့ရတယ်။

‘ရှေ့သွား နောက်လိုက်’
သို့သော် တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေဘက်က ဒီလို ရဲရဲတင်းတင်း ဆုပ်ကိုင်ရပ်တည်ပြီး ဆက်လက် တိုက်ပွဲဝင်သွားဖို့ရာမှာ ထိုက်သင့်တဲ့ညီညွတ်မှုနဲ့ စုစည်းတိုက်ပွဲဝင်နိုင်ဖို့ လိုအပ်မှာဖြစ်တယ်။

ဗန်းမော်ဟာ မနှစ်က ဒီဇင်ဘာမှာ အမ်းကျခါနီး အနေအထားနဲ့ ဆင်တူနေပြီ၊ မကြာတော့ဘူး။ ရှေ့မှာပြောခဲ့သလို ၂၀၂၅ ပထမ ၆ လမှာ ရခိုင်၊ နောက် ၆ လ မှာ ကချင် ဖြစ်လာဖို့ရှိတယ်။ ချင်း၊ ကရင်နီ၊ စစ်ကိုင်းဟာ တော်လှန်ရေးအစကတည်းက တိုက်ပွဲဝင်နိုင်ခဲ့တဲ့ ပြည်နယ်တိုင်းတွေဖြစ်ပြီး ခုချိန်မှာ နယ်မြေအများစုကို ထိန်းချုပ်ထားကြပြီဖြစ်တယ်။

မကွေးနဲ့မန်းဟာ အနောက်နဲ့မြောက်ကနေ လမ်းပွင့်သွားပြီ။ ဒီနှစ်တိုင်းကို အရှိန်တခုနဲ့ ပထမ ၆ လ (ဒီနှစ်) အတွင်းဝင်ရောက်ပြီး ကျန်နယ်မြေတွေမှာ အင်အားတခုနဲ့ တပ်တွေ ဆိုင်ထားနိုင်မယ်ဆိုရင် စေ့စပ်ကြားဝင်မှုတွေ ဘယ်လိုလုပ်ရင် ကောင်းမလဲလို့ တရုတ်တို့ အာဆီယံတို့က ပုံစံတမျိုးပြောင်းပြီး စဥ်းစားလာကြပါလိမ့်မယ်။

ကိုယ်က ရှေ့ကမသွားနိုင်ရင် သူတို့ကို မျှော်ကြည့်နေရမှာဖြစ်ပြီး ကိုယ်က ရှေ့ကသွားတဲ့အခါ သူတို့က နောက်က လိုက်လာကြမှာပဲဖြစ်တယ်။