အမ်ဂေါ်ကီ၏ စာပေရေးရာ (On Literature)

“စာအုပ်တန်းမှာလမ်းလျှောက်ခြင်း”

စာအုပ်အမည်။ အမ်ဂေါ်ကီ၏ စာပေရေးရာ (On Literature)
ဘာသာပြန်သူ။ ကေတီဦးကျော်တင့်
မျက်နှာဖုံးပန်းချီ။ ဦးသောင်းဟန်
ထုတ်ဝေ။ ချိုးဖြူစာပေ၊ ၇၀ သုဒဿနလမ်းသွယ် (၁)၊ ၁၆ ရပ်ကွက် တောင်ဥက္ကလာပ
ချိုးဖြူစာပေဖြန့်ချိရေး ၁၄၇၊ မြန်မာ့ဂုဏ်ရည်လမ်း ကန်တော်ကလေးစာတိုက်၊ ရန်ကုန်

– မာတိကာ
၁။ ကျွန်ုပ်လေ့လာခဲ့ရပုံမှာ (How I studied) ၁
၂။ စာအုပ်များနှင့်စပ်လျဉ်း၍ (Books) ၄၄
၃။ စာရေးခြင်းအတတ်ပညာကို ကျွန်ုပ်လေ့လာခဲ့ရပုံ (How I Learnt to Write) ၅၄
၄။ ဆိုဗီယက်စာပေ (စာပေစစ်တမ်းမိန့်ခွန်း) (Soviet Literature) ၁၈၅

– စာမြည်း
“လူသားအားယုံကြည်ရန်၊ လူသား၏ကောင်းခြင်းအင်္ဂါအရပ်ရပ်ကို ယုံကြည်ရန်၊ လူသား၏စွမ်းအင်အဝဝကို ယုံကြည်ရန်ဟူသောအချက်ကို စာအုပ်များက ကျွန်တော့်အား သင်ကြားပေးခဲ့ပေပြီ။”
“စာအုပ်များသည် လူသား၏စိတ်ဓာတ်ကို မှန်ကန်စွာဖော်ကျုး၏။ လူသား၏ရှင်သန်ကြီးထွားလာသော စိတ်ဝိဉာဉ်တွင် ခံစားရသည့်သောကနှင့် ဒုက္ခတို့ကို ထင်ဟပ်ဖော်ပြ၏။ သိပ္ပံပညာ၏အကျိုးကျေးဇူးလည်း ဖြစ်ပါသည်။ သိပ္ပံပညာသည် စိတ်၏ကဗျာပင်ဖြစ်ပေသည်။ အနုပညာ၏ကျေးဇူးလည်းဖြစ်၏။ အနုပညာသည် နှလုံးသား၏ကဗျာပင်ဖြစ်ပေသည်။ ဤမည်သောအကျိုးကျေးဇူးများကို သုံးဆောင်ခံစားရသဖြင့် အထက်ဖော်ပြပါအရည်အချင်းကို ကျွန်တော် ရရှိပိုင်ဆိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပေသည်။”
“စာအုပ်များသည် ကမ္ဘာတဝှမ်းလုံးကို ပို၍ကောင်းမွန်သော အက္ခရာများကို လိုလားဆန္ဒဖြစ်သည့်အသွင်ဖြင့် လုံးဝလွှမ်းခြုံထားပေသည်။ စာအုပ်အသီးသီးတို့သည် ဝိဉာဉ်တခုသဖွယ် (ဝါ) လူတယောက်သဖွယ်ဖြစ်တော့၏။ စာအုပ်က ယင်းပုဂ္ဂိုလ်အား အက္ခရာများဖြင့်၎င်း၊ ဝေါဟာရများဖြင့်၎င်း စာရွက်နှင့်တွဲ၍ ကပ်၍ပေးထား၏။ ဤသို့လျှင် ကျွန်တော်၏မျက်လုံးများနှင့်စိတ်သည် အက္ခရာများ ဝေါဟာရများနှင့် ထိတွေ့လိုက်သည်နှင့်တပြိုင်နက်တည်း အသက်ဝင်လာတတ်ပေသည်။”
“စာကိုပို၍ဖတ်လေလေ ကျွန်တော်၏နှလုံးသားဝယ် သန့်စင်သော အားရှိသော ကရုဏာရှိသောစိတ်ဓာတ်က လွှမ်းလာလေလေရှိ၏။ ကျွန်တော်သည် ဤသို့အားဖြင့် ပို၍တည်ငြိမ်လာ၏။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်ယုံကြည်ကိုးစားသောစိတ်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးကြွယ်လာ၏။ ကျွန်တော့်အလုပ်မှာ အရည်အသွေးကောင်းမွန်လာ၏။”
“စိတ်ကူးယဉ်ဝါဒမှာ ထင်ရှားစွာဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်တဲ့ ယိမ်းယိုင်မှုနှစ်ခု (လမ်းနှစ်လမ်း)တို့ကို ကွဲကွဲပြားပြားသိမြင်ကြဖို့ လိုပါတယ်။ တခုက ခံတဲ့ဘက်ကသက်သက်၊ တခုကအပြုပါ။ ခံတဲ့ဘက်သက်သက်ဖြစ်တဲ့ စိတ်ကူးယဉ်စာပေဝါဒဟာ ဘာလုပ်ဖို့ကြိုးစားသလဲဆိုရင် လူနဲ့ ဘဝနဲ့ စေ့စပ်ပေးတယ်။ ဒီလိုစေ့စပ်ပေးတဲ့နေရာမှာ ဘဝကို အမွှန်းတင်တယ်။ လူကို သူ့ပတ်ဝန်းကျင်မှာရှိတဲ့အရာတွေက ခွဲထုတ်တယ်။ ဘယ်လိုခွဲထုတ်သလဲဆိုရင် သူ့ရဲ့အတွင်းကမ္ဘာ (စိတ်ကူးကမ္ဘာ)ကိုပဲ အရည်မရ အဖတ်မရ အကျိုးမရှိစေတဲ့ ပြန်လှန်စစ်ဆေး တွေးတောကြည့်စေခြင်းအားဖြင့် ပြုလုပ်ကြတယ်။ ဘာတွေကို တွေးစေသလဲဆိုရင် မေတ္တာတရား၊ သေခြင်းတရားနဲ့ တခြားတွေးမရနိုင်တာတွေကို တွေးစေတယ်။ ဘဝရဲ့ဖြေရှင်းလို့မရတဲ့ ပြဿနာတွေလို့ခေါ်တဲ့ အရာတွေကို တွေးစေတယ်။ ဘာပြဿနာတွေလဲဆိုရင် တွေးတောမှုသက်သက်၊ ကမ္မဌာန်းထိုင်မှုသက်သက်နဲ့ မဖြေရှင်းနိုင်ပဲ သိပ္ပံပညာကမှ ဖြေရှင်းနိုင်မဲ့ ပြဿနာတွေပဲ။ တက်ကြွတဲ့ စိတ်ကူးယဉ်ဝါဒက ဘာလုပ်ဖို့ ကြိုးစားသလဲဆိုရင် သက်ရှင်တည်ရှိနေလိုတဲ့ လူရဲ့ဆန္ဒကို တိုးပွားစေတယ်၊ အားရှိစေတယ်၊ သူ့ပတ်ဝန်းကျင်မှာရှိတဲ့ ဘဝကို ရင်ဆိုင်စေတယ်။ ဘဝက သူ့ပုခုံးပေါ်မှာ ဘယ်လို ထမ်းပိုးတွေပဲတင်ထားတင်ထား ပတ်ဝန်းကျင်ဘဝကို တော်လှန်စေတယ်။”
“ဖိစီးနှိပ်စက်တဲ့ ဆင်းရဲတဲ့ ငြီးငွေ့စရာကောင်းတဲ့ဘဝက ကျွန်တော့်ကို ဖိနှိပ်လို့လည်းတကြောင်း၊ စိတ်ထဲမှာစွဲနေတာတွေများလွန်းလို့ စာမရေးရရင် မနေနိုင်လို့လည်းတကြောင်း၊ ဒီအကြောင်းတွေကြောင့် ကျွန်တော်စာကိုစပြီး ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ ပထမတကြောင်းကြောင့် ကျွန်တော်က ဖိစီးနှိပ်စက်တဲ့ ဆင်းရဲငြီးငွေ့စရာကောင်းတဲ့ ဘဝကို ဖော်ပြရာမှာ စိတ်ကူးမှုတွေးတောမှုတွေ ထည့်သွင်းခဲ့ပါတယ်။”

– မက္ကဇင်ဂေါ်ကီ
မက္ကဇင်ဂေါ်ကီသည် ၁၈၆၉ ခုနှစ် မတ်လ ၁၄ ရက်နေ့ တွင် နစ်ဇနီနိုဂိုရော့မြို့၌ မွေးဖွားသည်။ သူ၏ ငယ်နာမည်ရင်းမှာ အလျက်ဆယေအီ၊ မတ်ဆယီမဗျစ်ပျေရှကတ် ဖြစ်သည်။ သူ၏ ဘဝဖြစ်စဉ်မှာ စိတ်နာကြည်းစရာတို့နှင့်သာ ပြည့်နှက်နေရကား ရုရှားဘာသာစကားဖြင့် စိတ်နာသူဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော ဂေါ်ကီ ဟူသော အမည်ကို ကလောင်နာမည်အဖြစ်နှင့်ယူ၍ စာများ ရေးသားခဲ့ရာမှ ဂေါ်ကီဟူသောအမည်မှာ ကျော်ကြားသွားလေသည်။
ဂေါ်ရကီသည် အသက် ၁၆ နှစ်အရွယ်သို့ရောက်သောအခါ ကာဇန်တက္ကသိုလ်သို့ ဝင်ခွင့်ရအောင် ကြိုးစားခဲ့သည်။ သို့သော် မအောင်မြင်သဖြင့် ဘီစကွတ်မုန့်လုပ်သော စက်ရုံ၌ အလုပ်လုပ်သည်။ ၁၈၈၈ ခုနှစ်၌ စိတ်ညစ်လွန်း၍ မိမိကိုယ်ကို မိမိ သတ်သေရန် ကြံခဲ့၏။ သို့သော် မအောင်မြင်ချေ။ ထိုမှစ၍ ခြေသလုံးအိမ်တိုင်နေခဲ့ရာမှ ၁၈၉၂ ခုနှစ်တွင် တစ်ဖလစ်မြို့ ထုတ် မထင်ရှားသော ဂျာနယ်ကလေးတစောင်တွင် သူ၏ ပထမဦးစွာ ရေးသားသော ဝတ္ထုတိုတစ်ပုဒ်ကို ထည့်သွင်း ထုတ်ဝေခွင့်ရရှိခဲ့လေသည်။
ဂေါ်ကီသည် ရုရှနိုင်ငံကို အုပ်စိုးလျက်ရှိသော ဇာဘုရင့်အစိုးရအား ဆန့်ကျင်သည့် ဗော်လရှီဗစ် တော်လှန်ရေး အင် အာစုများနှင့် ပူးတွဲ၍ လွတ်မြောက်ရေးကို ကြိုးပမ်းဆောင် ရွက်ခဲ့သဖြင့်လည်း ၃ ကြိမ်တိုင်တိုင် အကျဉ်းချထားခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ ၁၉ဝ၇ ခုနှစ်၌ တော်လှန်ရေးကိစ္စဖြင့် ပါရီသို့သွားရာ ပါရီ၌ လီနင်နှင့်တွေ့ဆုံ၍ ရင်းနှီးခင်မင်သွားသည်။ ၁၉၁၇ ခုနှစ် ရုရှပြည်တော်လှန်ရေးကြီး အောင်မြင်ပြီးနောက် ဂေါ်ကီသည် အနုပညာဆိုင်ရာပစ္စည်းထိန်းသိမ်းရေး အကြီးအကဲဖြစ်လာသည်။ ထိုနောက် ဆိုဗီယက်စာရေးဆရာသမဂ္ဂ ကို ဦးစီးရှေ့ဆောင်ခဲ့လေသည်။ ဆိုရှယ်လစ်သရုပ်မှန်စာပေ၏ဖခင်ကြီးအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသည်။
၁၉၃၆ ခု ဇွန်လ ၁၈ ရက်နေ့၌ ဂျာမန်ဖက်ဆစ်သူလျှိုများ၏ လက်ချက်ဖြင့် ဂေါ်ကီ ကွယ်လွန်သည်။ သူ့အား ဂုဏ်ပြုသောအားဖြင့် သူ၏မွေးဖွားရာ နစ်ဇနီနိုဂိုရော့မြို့ကို ဂေါ်ကီမြို့ဟု ခေါ်တွင်စေခဲ့သည်။